Nέα Πρόταση στο Κυπριακό

Μέσα από τη γενική συζήτηση για τη λύση του Κυπριακού και τις συζητήσεις για το μέλλον της Κύπρου, με προβληματίζουν ιδιαίτερα οι αρχές και αξίες που επηρεάζουν την ταυτότητά μας ως πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι στρατηγικές που στηρίζουν την ευημερία των κατοίκων της χώρας μας.

Σήμερα χρειαζόμαστε νέες στρατηγικές για να διατηρήσουμε την ταυτότητά μας σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως κράτος νησί στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και έναν κόσμο που έχει γίνει πιο ανοιχτός, διαφανής, αλληλοεξαρτώμενος και ενίοτε λίγο πιο βίαιος και επικίνδυνος.

Για τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι προφανές ότι είναι αδύνατο να προχωρήσουμε ως κάτοικοι αυτού του νησιού, χωρίς πολιτισμική αυτοδιάθεση για τον κάθε ένα από εμάς, όπου, στην οποιαδήποτε λύση, η οποία θα πρέπει να είναι σε θέση να αντέξει εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις, ενδυναμώνεται η ατομική αξιοπρέπεια του κάθε ενός από εμάς.

Αυτό σημαίνει σεβασμό προς τον κάθε πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας και σεβασμό του κάθε πολίτη προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όπου η κάθε ατομική μας πράξη είναι προς το συμφέρον όλων των πολιτών.

Η ουσία της λύσης θα εξαρτηθεί από το αν οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας θεωρούν τους εαυτούς τους συνοδοιπόρους, κατά πόσον προσδιορίζουν την ατομική τους ταυτότητα με τις αξίες και τις παραδόσεις της Κύπρου, και αν οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ενωμένοι με κοινούς στόχους και κοινές ευθύνες.

Υπό την έννοια αυτή, το ζήτημα της εξεύρεσης μιας λύσης που θα ενισχύει την ξεχωριστή πολιτισμική ταυτότητα των Κυπρίων, αλλά και θα εμπεδώνει την ενωμένη πολιτική ταυτότητα, είναι πραγματικά ζωτικής σημασίας για την Κύπρο στην ολότητά της.

Σήμερα, η ταυτότητα των πολιτών της Κύπρου βιώνει πιέσεις που απορρέουν από την τουρκική εισβολή και κατοχή, καθώς και τη μόνιμη καχυποψία μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, οι οποίες όταν αφήνονταν μόνες τους πάντοτε έβρισκαν τρόπους για να ευημερήσουν ειρηνικά.

Χρειαζόμαστε μια σύνθεση των καλύτερων πρακτικών και ιδεών, την κατανόηση του πολιτισμού μας, τις πνευματικές και πολιτικές παραδόσεις από διαφορετικές οπτικές γωνίες και να κατανοήσουμε ότι η κοινή ταυτότητα δεν είναι ένα άκαμπτο πράγμα που καθορίζεται και θα διαρκέσει για πάντα, αλλά μάλλον ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται.

Πρέπει να σπάσει η συνήθεια να ακούμε μόνο ομοϊδεάτες μας και θυμωμένα – και ακόμη και με μίσος – να απορρίπτουμε κάθε άλλη άποψη πριν καν αρχίσει η συζήτηση. Δεν πρέπει ποτέ ξανά να επιτραπεί σε κανένα να αναστρέψει ή ακόμα και να κλωτσήσει το μέλλον της χώρας μας, βυθίζοντάς την σε αδιέξοδα.

Η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η ανεξαρτησία και εδαφική της ακεραιότητα είναι αδιαπραγμάτευτες. Αυτές είναι κόκκινες γραμμές τις οποίες κανείς δεν επιτρέπεται να διασχίσει.

Προκειμένου να διατηρηθεί η ενότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι πολίτες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, πρέπει να αναπτύξουν μία ταυτότητα με βάση τις κοινές αξίες, μία συνείδηση πατριωτική, με υπευθυνότητα και αλληλεγγύη, με σεβασμό στο δίκαιο, καθώς και αίσθημα ευθύνης για την τύχη της πατρίδα μας, χωρίς να χάνουμε την επαφή με τις εθνοτικές ή θρησκευτικές ρίζες μας.

Οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας πρέπει να αισθάνονται ότι είναι οι υπεύθυνοι ιδιοκτήτες της χώρας τους, της πατρίδας τους, της περιουσίας τους, των προσωπικών ατομικών ελευθεριών τους.

Στην αναζήτηση βιώσιμης λύσης για το κυπριακό πρόβλημα, διαπίστωσα ότι η διαπραγμάτευση στην βάση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) προσπαθεί να συμφιλιώσει τις τάσεις της κάθε πλευράς για ηγεμονία πάνω στην άλλη, με τρόπο που πολύ σύντομα μετά την λύση να μην είναι λειτουργική με αποτέλεσμα να δημιουργήσει το Κυπριακό Πρόβλημα Νο2.

Ως βασική αδυναμία της διαπραγμάτευσης στη βάση ΔΔΟ, βρίσκω ότι οι συμφωνημένες συγκλήσεις δημιουργούν εστίες συνεχούς αντιπαλότητας, όπως π.χ. η χρήση της μίας θετικής ψήφου ή τον τρόπο εκλογής Προέδρου και Αντιπροέδρου, σημάδια συνομοσπονδίας, ενώ θα έπρεπε να μιλούμε για κοινό ψηφοδέλτιο με κοινές πολιτικές θέσεις, με Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο όπου η παραίτηση του ενός σημαίνει και την παραίτηση του άλλου. Με το τι έχει συμφωνηθεί μέχρι σήμερα, απλά σκεφτείτε πόσο ήρωας θα είναι κάποιος στην κοινότητά του κάθε φορά που θα βάζει βέτο στην διακυβέρνηση γνωρίζοντας ότι δεν έχει κόστος είτε ατομικό, όπως να χάνει τη θέση του, είτε πολιτικό, όπως το κόμμα του να χάνει την εξουσία.

Ως αποτέλεσμα, η λύση που διαπραγματεύονται οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων έχει καταλήξει να είναι η διαδικασία του μοιράσματος της εξουσίας μεταξύ δύο εθνικών κοινοτήτων που θα ζουν χωριστά, όπου ότι διαπραγματεύεται ως «κοινό» περιορίζεται στα θέματα που μας έχουν διχάσει στο παρελθόν, όπως η διακυβέρνηση και ότι διαπραγματεύεται ως «χωριστό», αποτελείται από ότι μπορεί να μας ενώσει ως λαό, όπως κοινό ΤΚΑ, κοινό ΓεΣΥ, κλπ.

Χρειαζόμαστε μια νέα πρόταση που να μας ενώνει και όχι να μας χωρίζει. Που να μας δεσμεύει ότι θα εργαστούμε μαζί, όπου οι ατομικές πράξεις του κάθε ενός από εμάς, ως πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι με γνώμονα το συμφέρον όλων.

Μια πρόταση που να είναι φτιαγμένη με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να δίνει το δικαίωμα στους νόμιμους κατοίκους αυτού του νησιού να ζουν με τη δική τους εθνική συνείδηση, τη δική τους παιδεία και πολιτισμό, αλλά και με τη δική τους συμμετοχή στα κοινά.

Επιπρόσθετα, να δημιουργεί κέντρα εξουσίας και κατανομής πόρων ούτως ώστε να μην έχει την εξουσία μια οντότητα, είτε εθνική, είτε πολιτική, είτε γλωσσική, είτε ιδεολογική. Βασικά, η οποιαδήποτε ακραία ή εθνικιστική έξαρση να μπορεί να απομονωθεί και να δημιουργείται αυτόματα κόστος στην ομάδα που την προκαλεί, αλλά και να απομονώνει τη συγκεκριμένη ομάδα από την εθνική κοινότητά της.

Πιστεύω ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά, ως η μεγαλύτερη κοινότητα, θα πρέπει να αποφασίσει τη λύση που θέλει η ίδια και να αρχίσει να την εφαρμόζει ακόμη και πριν την οποιαδήποτε συμφωνία.

Τέτοια κίνηση δίνει το ξεκάθαρο μήνυμα στους Τουρκοκύπριους και τη διεθνή κοινότητα ότι είμαστε σοβαροί για τη λύση και ότι η ποιότητα της λύσης που θα προτείνουν και θα εφαρμόσουν οι Ελληνοκύπριοι για τους ίδιους, θα αντέχει το ίδιο μέτρο αξιολόγησης και αποδοχής, αν την πρότειναν οι Τουρκοκύπριοι.

Παναγιώτης Σαββίδης
@PanayiotisSavv1