Σώζεται η δημοκρατία στην Κυπριακή Δημοκρατία;

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχουμε πρόβλημα στην πολιτική ζωή του τόπου. Αυτό που ζούμε δεν είναι φυσιολογικό.

Πιθανόν και εσείς να έχετε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το πολιτικό μας σύστημα δεν είναι πλέον «σταθερό», όπως σε μια συνηθισμένη δημοκρατία, (αν όχι σκανδιναβικού τύπου, ας υποθέσουμε ευρωπαϊκού τύπου) και ότι πρέπει να γίνουν κάποιες βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές. Διαφθορά, νεποτισμός, ετσιθελισμός, γενικά ένα κράτος όπου τα ατομικά συμφέροντα κυριαρχούν.

Μερικοί, μάλλον αρκετοί, πιστεύουν ότι μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματα με το να εκλέξουμε τον σωστό υποψήφιο. Είναι αφελείς. Το πρόβλημα είναι το status quo, όχι ο επόμενος «σωστός» υποψήφιος. Κάθε πέντε χρόνια, όταν ψηφίζουμε, κρατάμε τις μύτες μας και ελπίζουμε για το καλύτερο. Βασιζόμαστε στην ελπίδα και η κατάσταση γίνεται όλο και πιο ανησυχητική. Όπως το γινόμαστε… Τουρκία-του-Ερντογάν ανησυχητική.

Νομίζω ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα με ειλικρίνεια και να παραδεχτούμε ότι, όσο δύσκολο και αν είναι, θα πρέπει να αναβαθμίσουμε σοβαρά το πώς εκφράζεται η φωνή των πολιτών στο πολιτικό σύστημα της χώρας μας.

Πριν μπω σε αυτά, που νομίζω ότι είναι οι μόνες βιώσιμες προσεγγίσεις, θέλω γρήγορα να ελέγξω μαζί σας τι δεν θα λειτουργήσει, για να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχει ευκολότερος τρόπος.

Ένοπλη εξέγερση όπως το 1955; Θαυμάζω το πάθος μερικών, αλλά, ας είμαστε ρεαλιστές -έχουν περάσει 200 χρόνια από τότε που μια ένοπλη επανάσταση ήταν κάπως βιώσιμη.

Ένα λαϊκό κίνημα πίσω από έναν υποψήφιο διαμαρτυρίας; Μεταξύ ψηφοφόρων που κοιτάζουν μόνο το συμφέρον τους και των διεφθαρμένων μέσων μαζικής ενημέρωσης που τον βομβαρδίζουν καθημερινά με προπαγάνδα, αυτό είναι χάσιμο χρόνου. Ακόμη και αν εκλεγεί θα αφομοιωθεί και αυτός σε σύντομο χρόνο, επειδή το σύστημα είναι στημένο να μένει μόνος.

Διαμαρτυρίες στους δρόμους; Ακόμη και αν μαζευτούν δεκάδες χιλιάδες, δεν λειτούργησε ποτέ αυτό στην Κύπρο. Αυτοί που διαδηλώνουν, δεν θα πάνε ποτέ μονολιθικά να ψηφίσουν ένα υποψήφιο ή κόμμα στις εκλογές.

Ο λόγος για τον οποίο όλα τα προηγούμενα δεν δουλεύουν είναι λόγω της μακράς, σκληρής δουλειάς αυτού που αποκαλούμε Χρήμα.

Το δεύτερο μεγαλύτερο επίτευγμα των πολιτικών ηγεσιών στην Κυπριακή Δημοκρατία, (το πρώτο είναι που έχασαν την μισή Κύπρο), είναι η συμμαχία μεταξύ πλούσιων επιχειρηματιών και αρχηγών κομμάτων που εξαργυρώνει χρήμα με πρόσβαση στην εξουσία. This is Cyprus.

Για δεκαετίες, πολλοί αρχηγοί κομμάτων μετέτρεψαν τους θεσμούς διακυβέρνησης μας σε ένα πάρε – δώσε με πλούσιους επιχειρηματίες. Ξέρετε ποιοι είναι. Και όπως, εδώ και μερικούς μήνες, ανακαλύπτει μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αυτό είναι ένα παιχνίδι που κατέχουν πολύ καλά όλοι οι παίκτες.

Οι πλούσιοι επιχειρηματίες διαχρονικά περιμένουν υπομονετικά, ανεξάρτητα με το ποιος είναι στην εξουσία, και σήμερα έχουν καταφέρει να ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος.
Οι εισφορές τους στα κόμματα είναι η κινητήριος δύναμη των έμμισθων των μεγάλων κομμάτων. Είδατε τις εισφορές στο κυβερνών κόμμα για το 2016-2019;

Έχουν αγοράσει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ορίζουν τι δεν παρουσιάζετε. Πότε ήταν η τελευταία φορά που ΜΜΕ ξεσκέπασαν σκάνδαλα;

Όπου υπάρχουν θέσεις στο δημόσιο που αποφασίζουν για τα συμφέροντα τους, μέσω των αρχηγών των κομμάτων, διορίζουν και προάγουν δικούς του ανθρώπους. Μερικοί έκαναν και το πήδημα στην πολιτική.

Ουσιαστικά, σχεδόν όλα όσα δεν μας αρέσουν στην Κύπρο είναι ριζωμένα στην αρχιτεκτονική του μοιράσματος της εξουσίας στο σύστημα διακυβέρνησης μας.

Επομένως, η πρόκληση μας είναι να βρούμε μια προσέγγιση που ταυτόχρονα θα ξεπερνά τη δύναμη του χρήματος, θα αποκαθιστά επαρκώς την αποτελεσματική διακυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τις πολλές προκλήσεις του τόπου και να το κάνει συστηματικά, για να μην ωθούμαστε σε πολιτική κρίση κάθε λίγα χρόνια.

Όταν το σκεφτείτε, ο τρόπος που εκλέγουμε αντιπροσώπους είναι ξεπερασμένος. Κάθε πέντε χρόνια οι πολίτες παίζουν αυτό το περίεργο παιχνίδι που λέγεται βουλευτικές εκλογές όπου επιλέγουν άτομα για να τους «εκπροσωπήσουν» σε μια τεράστια ποικιλία θεμάτων, κάπου στη Λευκωσία.

Συμμετέχουμε σε προεκλογικές εκστρατείες που μοιάζουν με καλλιστεία και που χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από εισφορές πλούσιων επιχειρηματιών. Με πολλή προπαγάνδα απλά για να θολώσουν τα νερά για να τεθεί σε εφαρμογή το «εγιώ στραώνω τζιαι πουλώ τζιαι εσύ άμπλεπε τζιαι ‘γόραζε», όπως τον παλιό καλό καιρό στα κυπριακά παναΰρκα.

Στη σημερινή ψηφιακή εποχή, το πιο παράλογο είναι να ζητάμε από έναν ψηφοφόρο να δεσμευτεί σήμερα ποιο κόμμα θα τον αντιπροσωπεύει για τα επόμενα πέντε χρόνια ή 60 μήνες ή 260 εβδομάδες ή τις επόμενες 1,825 ημέρες.

ΟΛΑ βασίζονται στον έλεγχο του πολιτικού παιχνιδιού από τους πολιτικούς αρχηγούς. Η έγκυρη ψήφος πάει στο κόμμα. Ο σταυρός προτίμησης είναι απλά εσωτερική μέθοδος διαμοιρασμού των βουλευτικών εδρών του κόμματος.

Το κόμμα κερδίζει βουλευτικές έδρες με τις οποίες ο αρχηγός πλειοδοτεί κάθε εβδομάδα στην σύσκεψη αρχηγών πριν την ολομέλεια.

Το κόμμα μοιράζεται την κρατική χορηγία. Για το κόμμα και τον αρχηγό, η κάθε ψήφος έχει αξία €120 ανά πενταετία. Τίποτα άλλο.

Έχουμε σωτηρία; Είμαι πεπεισμένος ότι η δημοκρατία πρέπει να ασκείται από κάτω προς τα πάνω και όχι το αντίστροφο που είναι η σημερινή κατάσταση.

Ως Έλληνες το έχουμε ξαναζήσει στην αθηναϊκή δημοκρατία του 5ο αιώνα π.χ. και ξέρουμε ότι δούλευε επειδή αρκετές χιλιάδες από αυτούς ήταν πολιτικά ενεργοί, έλεγχαν ολόκληρη την πολιτική διαδικασία και συμμετείχαν σε ένα μεγάλο ποσοστό συνεχώς στις δημόσιες υποθέσεις.

Υπάρχουν δύο τρόποι που φαίνεται ότι μπορούν να δουλέψουν. Παρουσιάζω τον πρώτο τρόπο που είναι και λιγότερο ριζοσπαστικός και υπάρχει σε όλες τις χώρες που σέβονται τους πολίτες τους. Αυτός ο τρόπος είναι με την εφαρμογή του θεσμού των δημοψηφισμάτων για τις πιο σημαντικές αποφάσεις που καλούνται να ψηφίσουν οι βουλευτές ή για νέες νομοθεσίες που θα ήθελαν οι πολίτες να εφαρμόσουν. Ένα υποχρεωτικό δημοψήφισμα θα εγκρίνει την νομοθεσία που εκπόνησαν οι πολιτικές δυνάμεις μέσα από μια δεσμευτική λαϊκή ψήφο.

Μια λαϊκή πρωτοβουλία ως δημοψήφισμα που δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να υποβάλουν προς ψήφιση νομοσχέδια που να δεσμεύουν την κυβέρνηση και τις πολιτικές δυνάμεις.

Οι μηχανισμοί για την διεξαγωγή δημοψηφισμάτων υπάρχουν.

Παναγιώτης Σαββίδης
@PanayiotisSavv1