Έτσι μπλοκάραμε τους Τουρκοκύπριους

Αναγνώριση του ψευδοκράτους δια της πλαγίας οδού επιχείρησαν προ ετών οι Τουρκοκύπριοι, αποζητώντας την εγγραφή του «Δικηγορικού Συλλόγου Βόρειας Κύπρου» στο CCBE. Λόγω σθεναρής αντίστασης, η αίτησή τους έμελλε να αποτύχει.

Γράφει: Νάταλι Μιχαηλίδου

Θέμα εκπροσώπησής του σε επίπεδο ευρωπαϊκών οργάνων έθεσε επιτακτικά ο παράνομος «δικηγορικός σύλλογος» των Τουρκοκυπρίων, λίγο μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Φρένο στα σχέδιά τους πάτησε ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Δώρος Ιωαννίδης, υποβάλλοντας ενστάσεις και υπερασπιζόμενος τη μοναδική νόμιμη και αναγνωρισμένη αρχή για τους δικηγόρους.

Στην ατζέντα της Βιέννης
Στοχεύοντας να καταστεί πλήρες μέλος του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE), ο παράνομος σύλλογος των Τουρκοκύπριων δικηγόρων υπέβαλε αίτηση συμμετοχής μέσω της Επιτροπής PECO, εν έτει 2005. Δίνοντας συνέχεια στο ζήτημα, η PECO ενέγραψε το θέμα για συζήτηση στην Ολομέλεια της Μόνιμης Επιτροπής του Συμβουλίου. Ήταν τότε, στη διάρκεια του συνεδρίου του CCBE στη Βιέννη, που η αίτηση προσχώρησης «Δικηγορικού Συλλόγου Βορείου Κύπρου», μπήκε στην ατζέντα χωρίς να έχει ειδοποιηθεί ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος.

Επιφορτισμένος με το καθήκον εκπροσώπησης του μόνου νόμιμου επαγγελματικού Σώματος των δικηγόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο επικεφαλής της κυπριακής αποστολής, Δώρος Ιωαννίδης, προέβαλε αντανακλαστικά και άμεσα «βέτο» στην οποιαδήποτε επαφή και συνεργασία του Συμβουλίου με το παρανόμως συσταθέν Σώμα. Άλλωστε, δεν είχε παρά την επιλογή αναχαίτισης. Όπερ και εγένετο.

Η φωνή των Ευρωπαίων δικηγόρων
Το CCBE, ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εδρεύει στο Βέλγιο, αναγνωρίζεται ως η φωνή του ευρωπαϊκού νομικού επαγγέλματος και δρα ως σύνδεσμος μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των ευρωπαϊκών εθνικών δικηγορικών συλλόγων. Πρόκειται για το αντιπροσωπευτικό όργανο περίπου ενός εκατομμυρίου δικηγόρων, μέσω των δικηγορικών συλλόγων – μελών και απαρτίζεται από 31 χώρες πλήρη μέλη και έντεκα συνεργαζόμενες χώρες και παρατηρητές, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία, ως υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ. Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος εντάχθηκε στο CCBE το 1992 ως παρατηρητής και έγινε πλήρες μέλος με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, την 1η Μαΐου 2004.

Αυτόνομο από το 1966, έξι χρόνια μετά την ίδρυσή του, το CCBE προσδιορίζει την αποστολή του ως τη «μελέτη όλων των ζητημάτων που αφορούν το νομικό επάγγελμα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την μορφοποίηση των λύσεων που προορίζονται για το συντονισμό και εναρμόνιση της πρακτικής του επαγγέλματος σε αυτά τα κράτη». Στις σημαντικότερες κατακτήσεις του Συμβουλίου συγκαταλέγεται η Οδηγία των Υπηρεσιών (77/249), η οποία εκδόθηκε το 1977 και επιτρέπει στους Ευρωπαίους δικηγόρους να παρέχουν προσωρινές υπηρεσίες σε άλλο κράτος – μέλος της ΕΕ. Η ταυτότητα του CCBE, που εισήχθη το ίδιο έτος, αποτελεί ενός είδους διαβατηρίου που διευκολύνει τους δικηγόρους να παρέχουν νομικές υπηρεσίες σε άλλες χώρες.

Η αίτηση των Τουρκοκυπρίων στην επιτροπή PECO, η οποία συστάθηκε από το Συμβούλιο με στόχο την προώθηση του Κράτους Δικαίου και την υποστήριξη της διαδικασίας της μεταρρύθμισης του νόμου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, δεν ήταν διόλου τυχαία. Περαιτέρω, αποτέλεσε αφορμή για να τεθούν από το CCBE ερωτήματα για τις σχέσεις του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου με τους Τουρκοκύπριους δικηγόρους, αλλά και να επιζητηθεί απευθείας επικοινωνία με τον παράνομο «σύλλογο» των κατεχομένων.

Ανησυχίες για την «απομόνωση»
Ανάμεσα στους λόγους που εκπρόσωποι του Συμβουλίου σκόπευαν να επισκεφθούν την Κύπρο για να διερευνήσουν επί τόπου τις συνθήκες που επικρατούσαν, φαίνεται να ήταν το επιχείρημα της «απομόνωσης» που επικαλέστηκε ο ούτω καλούμενος δικηγορικός «σύλλογος» των Τουρκοκυπρίων, στην απόπειρά του να πείσει για την ανάγκη ένταξής του ως ξεχωριστή οντότητα. Τους ανυπόστατους ισχυρισμούς κατέρριψε κατ’ επανάληψη ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, αποστέλλοντας σειρά επιστολών προς την προεδρία του Συμβουλίου και παραδίδοντας… μαθήματα ιστορίας για τη δημιουργία της αποσχιστικής οντότητας των κατεχομένων μετά την τουρκική εισβολή και τη συνεπακόλουθη αναστολή της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου στο 36,4% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρκετοί από αυτούς που δρουν ως «δικηγόροι» στις κατεχόμενες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν μπορούν να ασκήσουν τη δικηγορία ούτε στην Κύπρο, ούτε σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, υπέβαλλε προς τους Ευρωπαίους, ο Σύλλογος. Και εξηγούσε ότι τούτο ουδεμία σχέση είχε με «απομόνωση» των Τουρκοκυπρίων, αλλά με τα κριτήρια που προβλέπει η κυπριακή και η ευρωπαϊκή νομοθεσία, που προφανώς δεν πληρούσαν.

«Θα ήταν αδιανόητο για ένα Σώμα αφιερωμένο στο Κράτος Δικαίου, να παρακάμψει το ίδιο το Δίκαιο», υπέδειξε ο Δώρος Ιωαννίδης.

Η διατυπωθείσα ευκρινώς και εξ αρχής θέση ήταν (και παρέμεινε μέχρι τέλους) ότι μόνη αναγνωρισμένη αρχή για τους δικηγόρους από την Κυπριακή Δημοκρατία, και κατ’ επέκταση από την ΕΕ, είναι ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος και οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός θεωρείται παράνομος.

Παρόλες τις ενστάσεις, όμως, για διεξαγωγή συνάντησης στα κατεχόμενα με οποιοδήποτε οργανισμό ή σύλλογο που δεν αναγνωρίζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία και τις υποδείξεις ότι επαφές με τον λεγόμενο «σύλλογο του Βορρά» θα αποτελούσε απόκλιση από τις αρχές της νομοθεσίας, οξύνοντας παράλληλα τις διχοτομικές τάσεις και προσεγγίσεις εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητας, το Συμβούλιο επέμενε να επισκεφθεί τα κατεχόμενα. Πράγμα που τελικά έπραξε με incognito αποστολή εκπροσώπων του, το 2008, σε σημείο που οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού οργανισμού αποκάλεσαν «ουδέτερο».

Στη Βαρσοβία με υπόμνημα
Στις 16 Ιουλίου 2007, το Συμβούλιο εισηγήθηκε συνάντηση με τον πρόεδρο του ΠΔΣ για συζήτηση του ζητήματος. Ο Δώρος Ιωαννίδης αποδέχθηκε την πρόσκληση και το ραντεβού ορίστηκε για τις 29 Αυγούστου του ίδιου χρόνου, στη Βαρσοβία. Εκεί, στο πλαίσιο ολοήμερης συζήτησης κατά τη συνεδρία της Ολομέλειας, η εθνική αποστολή με επικεφαλής τον Δώρο Ιωαννίδη υπέβαλε ένα καθοριστικής σημασίας γραπτό υπόμνημα υπό τον τίτλο «Η θέση του ΠΔΣ για τη σχέση των Τουρκοκυπρίων με τον Σύλλογο». Στο υπόμνημα, εμπεριέχονταν αναφορές σε σειρά συγκεκριμένων μέτρων που υιοθετήθηκαν από τον Σύλλογο για την επίτευξη ομαλής συνεργασίας με τους Τουρκοκύπριους δικηγόρους, που κατόπιν εγγραφής απολαύουν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους συναδέλφους τους (Ελληνοκύπριους, Ευρωπαίους, Αρμένιους).

Σημειώθηκε δε ότι, αριθμός Τουρκοκύπριων μελών του Συλλόγου είχε ανανεώσει της άδεια άσκησης επαγγέλματος και είχε συμμετάσχει στα σεμινάρια. Διασαφηνίστηκε περαιτέρω ότι Τουρκοκύπριοι δικηγόροι, μέλη του Συλλόγου, ασκούν το επάγγελμα στα Δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ αρκετές ήταν και οι περιπτώσεις που επωφελούνταν από το Ταμείο Σύνταξης Δικηγόρων που διατηρεί ο ΠΔΣ. Επιπλέον, τέθηκε υπόψιν του Συμβουλίου ότι μετά τη μερική άρση των περιορισμών της ελεύθερης διακίνησης, με τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων το 2004, αριθμός Τουρκοκυπρίων αποτάθηκε στις νόμιμες Αρχές της Δημοκρατίας για πρόσβαση σε δικαιώματα και υπηρεσίες (υπηκοότητα, υγειονομική περίθαλψη). Ξεκαθαρίστηκε, όμως, ότι όποια πρωτοβουλία εκ μέρους του ΠΔΣ «πρέπει να βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με το γεγονός ότι ο ΠΔΣ είναι το μοναδικό νόμιμο Σώμα και Σύλλογος για το δικηγορικό επάγγελμα στην Κύπρο».

Το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE) ιδρύθηκε το 1960. Η Κύπρος εντάχθηκε ως παρατηρητής το 1992 και είναι πλήρες μέλος του οργανισμού από την 1η Μαΐου 2004.

Υποδεικνύοντας ότι όλοι οι αντίστοιχοι οργανισμοί (International Bar Association, Union of Balkan Bar Associations, Commonwealth Bar Association, Chief Executives of the European Bar Associations –CEEBA) και διεθνή φόρα στα οποία συμμετέχει ο ΠΔΣ, αναγνωρίζουν τον ΠΔΣ ως το μόνο νόμιμο Σώμα στην Κύπρο, αποσαφηνίστηκε ότι η κυβέρνηση της ΚΔ είναι το μοναδικό νόμιμο κράτος στο νησί, αναγνωρισμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι στο CCBE ήδη συμμετέχει μέλος από την Κύπρο. Υπογραμμίστηκε μάλιστα ότι στο καταστατικό του ίδιου του Συμβουλίου αναφέρεται ρητά ότι πλήρες μέλος είναι ο οργανισμός που εκπροσωπεί το δικηγορικό επάγγελμα, αναγνωρισμένος ως τέτοιος και αρμόδιος για την σύσταση εθνικής αποστολής από τις αρχές κάθε κράτους μέλους της ΕΕ. Ρητώς υπογραμμίστηκε και ότι «αφ’ ης στιγμής ο ΠΔΣ είναι το μοναδικό Σώμα που αναγνωρίζει η Κυπριακή Δημοκρατία (το υπό αναφορά κράτος-μέλος), είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι ο ΠΔΣ είναι το μοναδικό Σώμα που πληρεί τα κριτήρια».

«Ξεκαθαρίστε τη θέση σας»
Μέσω του υπομνήματος, ο πρόεδρος του Συλλόγου απαίτησε ουσιαστικά από το Συμβούλιο να εγκαταλείψει τη στάση ουδετερότητας και να υποστηρίξει το νόμιμο επαγγελματικό Σώμα των δικηγόρων, ξεκαθαρίζοντας στον δήθεν «Βόρειο Σύλλογο» ότι δεν τυγχάνει, ούτε δύναται να τύχει αναγνώρισης από τον ευρωπαϊκό οργανισμό. Θέτοντας μάλιστα το Συμβούλιο προ των ευθυνών του, όπως προκύπτουν από τον καταστατικό του ρόλο, ο ΠΔΣ απαίτησε από τους Ευρωπαίους εταίρους του συμμόρφωση με τις πρόνοιες του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, κάνοντας ειδική μνεία στην προσήλωση των Ελληνοκυπρίων δικηγόρων στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που παραβιάζονται κατάφωρα από την Τουρκία από το 1974. «Θα ήταν αδιανόητο για ένα Σώμα αφιερωμένο στο Κράτος Δικαίου, να παρακάμψει το ίδιο το Δίκαιο», ήταν η αναντίρρητη θέση του κ. Ιωαννίδη.

Επίλογος, με συνδιοργάνωση Συνεδρίου
Τον Φεβρουάριο του 2008, λίγες μέρες μετά τη συνεδρία της Ολομέλειας του CCBE στη Βιέννη, ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Peter Koves, ενημέρωσε τον Δώρο Ιωαννίδη ότι κλιμάκιο του οργανισμού θα επισκεπτόταν το νησί. Όντως, στις 5 Μαρτίου, ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου, Colin Tyre QC και ο Γενικός Γραμματέας, Jonathan Goldsmith, κατέφθασαν στην Κύπρο. Τα συμπεράσματά τους παρουσιάστηκαν στην αμέσως επόμενη Ολομέλεια, που πραγματοποιήθηκε στις 14 Μαρτίου στις Βρυξέλλες. Έχοντας συναντηθεί με τα μέλη του Συλλόγου, τον τότε Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, αλλά και τέσσερις Τουρκοκύπριους ασκούντες τη δικηγορία στην κατεχόμενη Λευκωσία, οι Ευρωπαίοι αποφάνθηκαν ότι ο μόνος νόμιμος εκπρόσωπος των δικηγόρων της Κύπρου είναι ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος.

Έκτοτε, το θέμα της εκπροσώπησης του παράνομου «Συλλόγου» θεωρείται λήξαν , ενώ η αποτροπή των Τουρκοκυπρίων να ενταχθούν στο CCBE συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σημαντικότερες στιγμές της δεκαπενταετούς θητείας του Δώρου Ιωαννίδη ως αιρετού προέδρου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου.