Τρέχουν για τη μεταρρύθμιση – Το έγγραφο Κληρίδη και ο ρόλος Ιωνά
ΕΙΣ ΒΑΘΟΣ επεξεργασία των κειμένων της δικαστηριακής μεταρρύθμισης ανέλαβε ειδική υποεπιτροπή ακαδημαϊκών, με τη συμμετοχή τόσο του προέδρου των δικηγόρων όσο και του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης. Στόχος, η προώθηση των αναθεωρημένων νομοσχεδίων στο υπουργείο Δικαιοσύνης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Γράφει: Νάταλι Μιχαηλίδου
Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η λεπτομερής επεξεργασία των νομοσχεδίων για τη δικαστηριακή μεταρρύθμιση, επί των οποίων εργάζεται πυρετωδώς ειδική υποεπιτροπή εμπειρογνωμόνων, στη σύσταση της οποίας προχώρησε ο Χρίστος Κληρίδης, κατόπιν έγκρισης από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο.
Με τη συμμετοχή Ιωνά
«Το γενικό πλαίσιο εγκρίθηκε από το συμβούλιο και έχει ήδη ξεκινήσει η λεπτομερής επεξεργασία των κειμένων της μεταρρύθμισης», δηλώνει στο dejure ο δρ Κληρίδης. Στόχος, σημειώνει, είναι όπως συμπληρωθεί η εργασία που ανέλαβε η ομάδα των έγκριτων πανεπιστημιακών μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Δέον να σημειωθεί ότι στο εγχείρημα συνδράμει και ο συντάκτης των νομοσχεδίων, Ιωνάς Νικολάου. Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης κλήθηκε εκ νέου να συμβάλει στη διαδικασία διαμόρφωσης των κειμένων που διαμορφώθηκαν και προωθήθηκαν στη Βουλή κατά τη διάρκεια της δικής του θητείας στο υπουργείο Δικαιοσύνης. Της σύστασης της υποεπιτροπής, προηγήθηκε η ετοιμασία και υποβολή εγγράφου, στο οποίο καταγράφονται οι προτάσεις του προέδρου του Συλλόγου για τη μεταρρύθμιση, όπως αυτές κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια του προεκλογικού. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι εκπρόσωποι των κομμάτων που συμμετέχουν στη δεύτερη φάση της διαβούλευσης, αλλά και η υπουργός Δικαιοσύνης διάκεινται θετικά στις εισηγήσεις Κληρίδη.
Το πλαίσιο Κληρίδη
Στο έγγραφο περιλαμβάνονται εισηγήσεις για εμπλουτισμό του δικαστικού Σώματος και στελέχωση των ανώτερων δικαστικών θέσεων από δικηγόρους, με την ανάλογη εξειδίκευση. Προτείνονται επίσης τρόποι ώστε το Δικαστικό Συμβούλιο, στο οποίο θα πρέπει να μετέχει ο πρόεδρος του ΠΔΣ και ένας έμπειρος δικηγόρος, να καταστεί πιο δημοκρατικό και αντιπροσωπευτικό όλων των στρωμάτων των Δικαστών. Όσον αφορά το Εφετείο προωθείται η στελέχωσή του με άνω των 16 Δικαστών, για να υπάρξουν επαρκή τμήματα προς αποτελεσματική αντιμετώπιση του backlog. Ως εκ τούτου, προτείνεται η δημιουργία δύο τμημάτων Διοικητικού Δικαστηρίου, δύο τμημάτων που θα επιλαμβάνονται αστικές υποθέσεις, ένα που θα επιλαμβάνεται ποινικές υποθέσεις και ένα τμήμα ειδικής δικαιοδοσίας. Τα εν λόγω τμήματα θα πρέπει να καθοριστούν στη νέα νομοθεσία και να στελεχώνονται από δικηγόρους με ειδικότητα στο τμήμα στο οποίο θα υπηρετήσουν. Στο έγγραφο περιλαμβάνεται πρόταση για στελέχωση του Εφετείου από 18 έως 21 Δικαστές.
Δημιουργία τμημάτων, αντί διαχωρισμού του, προτείνεται και για το Ανώτατο Δικαστήριο -ένα πενταμελές ή επταμελές τμήμα για συνταγματικά και διοικητικά θέματα, ένα τμήμα πολιτικών/αστικών υποθέσεων, ένα για ποινικές υποθέσεις και στελέχωση με 13 Δικαστές. Θέση των δικηγόρων είναι και η θεσμοθέτηση διαδικασίας προσφυγής κατά των αποφάσεων του Δικαστικού Συμβουλίου για μη διορισμό ή μη προαγωγή, η οποία να καταχωρίζεται στο τμήμα των συνταγματικών και διοικητικών υποθέσεων του Ανωτάτου. Πέραν των βελτιωτικών αλλαγών στις υφιστάμενες πρόνοιες των νομοσχεδίων, το έγγραφο Κληρίδη εισάγει και δύο νέες μεταρρυθμίσεις που αφορούν στη δημιουργία διαχείρισης των Δικαστηρίων, αλλά και εξειδικευμένων τμημάτων στα Επαρχιακά Δικαστήρια (κατά το πρότυπο του Ανώτερου Δικαστηρίου της Αγγλίας), με στόχο την ταχύτητα στην εκδίκαση των υποθέσεων και την αναβάθμιση της ποιότητας των αποφάσεων.
Κόκκινη γραμμή το Δικαστικό
Στην κυβέρνηση ρίχνει το μπαλάκι η αντιπολίτευση για αίσια κατάληξη της προωθούμενης μεταρρύθμισης. Διαμηνύει, μάλιστα, ότι επαφίεται στο κυβερνητικό στρατόπεδο να ασκήσει την επιρροή του στο Ανώτατο Δικαστήριο για να αποτρέψει το ναυάγιο. Χαρακτηρίζοντας τα προτεινόμενα νομοσχέδια «πρόχειρα και κακογραμμένα», τα αντιπολιτευόμενα κόμματα εστιάζουν σε δομικές αδυναμίες που θα οδηγήσουν στην αποξήλωση των Επαρχιακών Δικαστηρίων και θέτουν ως προϋποθέσεις τον καθορισμό κριτηρίων διορισμού και προαγωγής δικαστών, τη συμμετοχή πολιτών, πέραν των Δικαστών, στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και τη θέσπιση διαδικασίας προσφυγής κατά αποφάσεών του.
Διατυπώνονται, επιπλέον, ενστάσεις όσον αφορά στο νέο Εφετείο, καθότι αποκλίνει της φιλοσοφίας των εισηγήσεων των Ιρλανδών εμπειρογνωμόνων για δημιουργία τριτοβάθμιας δικαιοδοσίας, ενώ η πρόταση για πενταμελή σύνθεση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου ,το οποίο θα δικάζει τις αναφορές του εκάστοτε Προέδρου της Δημοκρατίας, δημιουργεί προβληματισμούς σε σχέση με την ισορροπία μεταξύ των εξουσιών. Καθοριστικής σημασίας, όμως, παραμένει η διεύρυνση και ο εμπλουτισμός της σύνθεσης του Δικαστικού Συμβουλίου, που δεν αποδέχεται στο παρόν στάδιο το Ανώτατο, το οποίο έχει εκφράσει πολλάκις τις επιφυλάξεις του επί του ζητήματος. Πάντως, μετά και τις συναντήσεις της ομάδας που συστάθηκε για περαιτέρω διαβούλευση κατόπιν εισήγησης της υπ. Δικαιοσύνης, διαφαίνεται μία συναντίληψη Βουλής και κυβέρνησης. Στην ομάδα, που εργάζεται παράλληλα με την υποεπιτροπή Κληρίδη, συμμετέχουν οι βουλευτές Γιώργος Γεωργίου, Άριστος Δαμιανού, Πανίκος Λεωνίδου και Κωστής Ευσταθίου.
