Τελικά, ψηφίζουμε entertainers;

Το Peter Principle εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1969 και ήταν ευρέως γνωστό μέχρι τη δεκαετία του 1970.

Επιτρέψτε μου να συνοψίσω: Για κάθε πόστο, ψηλό ή χαμηλό, εργασιακό, πολιτικό, οτιδήποτε, υπάρχει κάποιος ανίκανος που κάποτε θα πάρει αυτό το πόστο.

Όταν πάρει το πόστο, αυτός ο ανίκανος δεν θα προαχθεί ξανά στην κανονική πορεία των πραγμάτων. Ταυτόχρονα, πιθανότατα δεν θα απολυθεί, καθώς αυτό θα σήμαινε ότι αυτοί που του έδωσαν την προαγωγή ή εξέλεξαν τον ανίκανο στο πόστο, θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι έκαναν λάθος και θα ήταν η δική τους παραδοχή ανικανότητας να επιλέγουν σωστά.

Με την πάροδο του χρόνου, η ιεραρχία θα κατακλυστεί από ανίκανους υπαλλήλους ή πολιτικούς, και θα καταρρεύσει, εκτός αν βρει κάποιον τρόπο να απαλλαγεί από αυτούς τους ανίκανους.

Το Peter Principle εφαρμόζεται και στην πολιτική. Εάν ο υποψήφιος είναι ικανός να μιλήσει δημόσια και να συναντηθεί για να πείσει αρκετούς ψηφοφόρους, τότε ο υποψήφιος θα εκλεγεί σε κάποιο αξίωμα.

Ωστόσο, οι δεξιότητες που απαιτούνται για να είναι επιτυχημένος υποψήφιος, δεν είναι οι ίδιες με αυτές που απαιτούνται για να είναι επιτυχημένος, ας πούμε, τοπικός αξιωματούχος.

Ένας υποψήφιος που έγινε τοπικός αξιωματούχος μπορεί να αποδειχθεί ανίκανος να συνεργαστεί για να επιτύχει τους στόχους του ή ακόμη και να διατηρήσει την ομαλή λειτουργία του Σώματος στο οποίο εκλέγηκε.

Εάν, ωστόσο, ο τοπικός αξιωματούχος αποδειχθεί ικανός, τραβάει την προσοχή των ηγετών του κόμματός του, που πάντα αναζητά υποψήφιους βουλευτές ή βουλεύτριες.

Εάν ο υποψήφιος εκλεγεί στη Βουλή και αποδειχθεί ικανός, τότε πολύ καλά, ίσως να επανεκλέγεται για όσες φορές το θέλει ο ίδιος.

Αν αποδειχθεί όμως ανίκανος, τότε το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε μια αντιπαράθεση, επειδή οι ψηφοφόροι αδυνατούν να αντιληφθούν ότι οι ηγέτες που ψήφισαν είναι ανίκανοι και συνεχίζουν να τους ψηφίζουν, για να μην επιβεβαιωθεί ότι και αυτοί ως ψηφοφόροι είναι ανίκανοι.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα.

♦ Ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν ένας ανίκανος πολιτικός ηγέτης. Ήταν όμως πολύ καλός στο πωλεί ακίνητα ή τον εαυτό του.

♦ Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι ένας ανίκανος και αναξιόπιστος πολιτικός ηγέτης, φορτωμένος με σκάνδαλα. Ήταν όμως ένας ικανός αρχηγός κόμματος και ένα καλός promoter, όπως αναφέρει ο Δρουσιώτης στο βιβλίο του.

♦ Ο Αβέρωφ Νεοφύτου είναι ένας ανίκανος αρχηγός κόμματος, αφού χάνει συνέχεια ψηφοφόρους. Ήταν όμως ένας ικανός αναπληρωτής αρχηγός κόμματος και το παιδί για όλες τις αποστολές.

Αξίζει τον κόπο ο κάθε ένας που διαβάζει αυτό το κείμενο να αναρωτηθεί για τον κάθε πολιτικό που θεωρεί ως ανίκανο και αναξιόπιστο, να εξετάσει τι πόστο είχε προηγουμένως και να διερωτηθεί αν τον θεωρούσε ανίκανο ή ικανό στο προηγούμενο πόστο.

Μπορεί σήμερα όμως ο ικανός υποψήφιος να αντεπεξέλθει ενός πολιτικού συστήματος που ίσως βασίζεται πάρα πολύ στο ψέμα;

Μπορεί κάποιος να είναι ο ικανότερος υποψήφιος, αν όμως τον χτυπούν οι αντίπαλοι του συνέχεια με ψέματα ή παραφουσκώνουν τις ικανότητές τους, τότε είναι θέμα χρόνου μέχρι να καταντήσει ανίκανος στα μάτια των ψηφοφόρων.

Αυτό που λέω είναι ότι δεν πρέπει ως ψηφοφόροι να βλέπουμε το παρόν πολιτικό σύστημα στην Κύπρο ως ένα γεγονός που δεν έχει βάθος, γιατί μας πήρε πολλά χρόνια να το κάνουμε ανίκανο. Θα πρέπει να το δούμε ως ένα μείγμα δημοκρατίας που ακόμη να ωριμάσει στο επίπεδο π.χ. της Ελβετίας.

Εάν η δουλειά ενός ψηφοφόρου είναι να ψηφίσει το καλύτερο άτομο για τη δουλειά του βουλευτή ή του Προέδρου, τότε εκ του αποτελέσματος, ομαδικώς είμαστε οι ίδιοι ως ψηφοφόροι ανίκανοι, και μην διανοηθείτε να σκεφτείτε ότι ο δικός σας ήταν ο καλύτερος.

Όταν προωθούμε τον καλύτερο υποψήφιο, που ίσως να σημαίνει ότι είναι ο καλύτερος στο να μας ψυχαγωγεί, ο καλύτερος στο να μας κάνει να νιώθουμε ωραία για τον εαυτό μας, ο καλύτερος στο να θυμάται το όνομά μας και ούτω καθεξής, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει όταν έχουμε μια Βουλή και έναν Πρόεδρο και Υπουργικό Συμβούλιο που δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους και δεν τους εμπιστευόμαστε, ούτε πρέπει πλέον να μας εκπλήσσει ότι δεν βρήκαμε τον πάτο ακόμη, γιατί ούτε τα μισά που έγιναν γνωρίζουμε ακόμη.

Το να περιμένεις τέτοιου είδους πολιτικούς να ηγηθούν μιας σύγχρονης κοινωνίας, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι σαν να περιμένεις από τον Ρίκκο του «Βουράτε Γειτόνοι» να σου πουλήσει κουνουπίδι φρέσκο.

Ως ψηφοφόροι, προωθούμε αυτές τις ανίκανες ψυχές στο επίπεδο της ανικανότητάς τους και στη συνέχεια τους επανεκλέγουμε. Μήπως επειδή, δεν θα απολύσουμε τον ανίκανο βουλευτή γιατί αυτό θα ήταν παραδοχή της δικής μας ανικανότητας να διαλέξουμε σωστά;

Είναι επειδή εμείς είμαστε τόσο ανεπαρκείς ως ψηφοφόροι που δεν μπορούμε καν να αναγνωρίσουμε την ανικανότητά μας να επιλέξουμε σωστά;

Ή μήπως επειδή όταν ο πολιτικός τρέχει για επανεκλογή, τον αξιολογούμε για άλλη μια φορά με τα ίδια πρότυπα που χρησιμοποιήσαμε προηγουμένως και επιλέγουμε τον καλύτερο entertainer πολιτικάντη;

Σε τελική ανάλυση, ένας υποψήφιος μπορεί να σας υποσχεθεί ότι θα φέρει την ηθική στην πολιτική, ότι θα πατάξει τη διαφθορά, θα μειώσει τους φόρους όλων, θα αυξήσει τη χρηματοδότηση για την εκπαίδευση, θα κάνει καλύτερους αυτοκινητόδρομους και θα ψηφιοποιήσει κυβερνητικές υπηρεσίες, αλλά αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από ακόμα μια καλή παράσταση στην οποία χειροκρατάτε με ενθουσιασμό.

Ψηφίζουμε την καλύτερη παράσταση. Προωθούμε τον καλύτερο entertainer στη δουλειά του «ηγέτη». Και όταν τα πράγματα καταρρέουν, το παίζουμε έκπληκτοι.

Κάποτε πρέπει να σταματήσουμε να εκλέγουμε entertainers.

Παναγιώτης Σαββίδης
@PanayiotisSavv1