Όλοι είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου (στη Γαλλία)

Τι εστί κράτος Δικαίου: Το πρόσφατο παράδειγμα της Γαλλίας και το κυπριακό παράδοξο 

Του Χάρη Ιωσηφίδη*

Αίσθηση προκαλεί η πρόσφατη απόφαση Δικαστηρίου της Γαλλίας που καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης τον πρώην πρόεδρο της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος βρέθηκε ένοχος διαφθοράς. Τρανταχτό παράδειγμα ενός κράτους που δεν τρέμει την όποια προσωπικότητα, όσο έντονη και εάν είναι, ενός κράτους του οποίου οι θεσμοί λειτουργούν απρόσκοπτα, ενός κράτους που αποδίδει στη λέξη ισονομία όλη της την έννοια. Ανεξαρτήτως προσώπου, έστω και εάν διατέλεσε ισχυρός πρόεδρος της Γαλλίας, η Εισαγγελία ερευνά και τον προσάγει ενώπιόν της.

Ο Σαρκοζί βρέθηκε ένοχος στο αδίκημα της διαφθοράς σε υπόθεση όπου φέρεται μέσω του δικηγόρου του να ζήτησε από φίλο του δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου να μεσολαβήσει ώστε να ακυρωθεί η δήμευση των σημειωματαρίων που χρησιμοποιούσε όσο ήταν πρόεδρος, με αντάλλαγμα ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας να εξασκήσει την επιρροή του και να του εξασφαλίσει προνομιούχα μετάθεση στην πόλη του Μονακό, στη Νότια Γαλλία.

Τα στοιχεία αυτά κατόρθωσε να τα εξασφαλίσει η Εισαγγελία, αφού παρακολουθούσε ήδη τις τηλεφωνικές συνομιλίες του πρώην προέδρου, καθότι τον υποπτεύονταν για άλλες υποθέσεις διαφθοράς. Επρόκειτο για συνομιλία που έγινε μέσω ενός μυστικού αριθμού που χρησιμοποιούσε ο Σαρκοζί, υιοθετώντας μάλιστα άλλο όνομα με σκοπό την αποκλειστική συνομιλία με τον δικηγόρο του.

Στην παρούσα υπόθεση, των «παρακολουθήσεων» όπως ονομάστηκε, ο Σαρκοζί καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκιση εκ των οποίων τα δύο με αναστολή. Η ίδια ποινή επιβλήθηκε και στον δικηγόρο του και στο δικαστή, έστω και εάν τελικά δεν εκτελέστηκε το «συμβόλαιο» που έκανε με το Σαρκοζί και δεν κατόρθωσε να πάει μετάθεση στο Μονακό. Στο δε δικηγόρο επεβλήθη επιπρόσθετα ποινή πέντε ετών απαγόρευσης εξάσκησης του επαγγέλματος. Οι ποινές αναστέλλονται σε περίπτωση που οι καταδικασθέντες επιλέξουν να κάνουν έφεση.

Το Δικαστήριο δικαιολόγησε τις ποινές αναφέροντας ότι, «ο Σαρκοζί ενώ είχε κάποτε την ευθύνη της διαφύλαξης της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης εκμεταλλεύτηκε το καθεστώς του πρώην προέδρου για να προσφέρει αντάλλαγμα σε δικαστή που έψαχνε να αντλήσει προσωπικό όφελος». Επίσης, «τα αδικήματα καταβαράθρωσαν την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης που περιέβαλλε τις διαδικασίες που επιλαμβάνεται το Ανώτατο Δικαστήριο, καθότι δόθηκε η εντύπωση ότι οι δίκες μπορούν να τύχουν παρασκηνιακών διευθετήσεων που αποσκοπούν σε εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων».

Κατ’ ανάλογο τρόπο, θα ανέμενε κανείς, η ανεξάρτητη Εισαγγελία της ΚΔ να επιλαμβάνεται στοιχείων και καταγγελιών που αφορούν τον Πρόεδρο και ανώτατους πολιτειακούς αξιωματούχους

Σημειωτέον ότι, όχι πολύ αργότερα μετά το 2012 ημερομηνία που έπαυσε να είναι πλέον Πρόεδρος, οι μάχες του πρώην Προέδρου Σαρκοζί με την Εισαγγελία και το Τμήμα Οικονομικού Εγκλήματος, δεν έχουν τέλος. Στις 17 Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσει άλλη δίκη του, που αφορά παράνομη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας του 2007, χρονιά που εξελέγη Πρόεδρος. Άλλη υπόθεση που τον αφορά σχετίζεται με χρηματοδότηση που προερχόταν από πόρους του πρώην δικτάτορα της Λιβύης, Καντάφι.

Είναι ο δεύτερος πρόεδρος της Γαλλίας που καταδικάζεται σε ποινικό δικαστήριο. Ο Ζακ Σιράκ είχε πρώτος καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα για την περίοδο που είχε υπηρετήσει στο αξίωμα του δήμαρχου του Παρισιού για εικονική εργοδότηση προσώπων.

Παρακολουθούμε τη γαλλική Δικαιοσύνη να λειτουργεί και να παράγει αποτέλεσμα. Επιβάλλονται αυστηρές και παραδειγματικές ποινές σε πρώην πρόεδρο. Ο τίτλος του Σαρκοζί, μάλλον επιβαρυντικά λειτούργησε.

Το αποτέλεσμα, πέραν της καταδίκης των κατηγορουμένων πρώην προέδρων της χώρας, στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα ότι το περί δικαίου αίσθημα τείνει να επιβληθεί στο τέλος, η Πολιτεία είναι ανώτερη του πρώτου πολίτη της χώρας και πως όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Αυτές είναι αξίες ενός κράτους Δικαίου. Και αποτελούν θεμέλιο της δημοκρατίας.

Στην Κυπριακή Δημοκρατία ο θεσμός του Γενικού Εισαγγελέα αποτελεί κομβικό σημείο στη διασφάλιση των κανόνων κράτους Δικαίου. Θα ανέμενε κανείς, κατ’ ανάλογο τρόπο, η ανεξάρτητη Εισαγγελία να επιλαμβάνεται στοιχείων και καταγγελιών που αφορούν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ανώτατους πολιτειακούς αξιωματούχους που εμπλέκονται σε υποθέσεις διαφθοράς. Ο ρόλος του Γενικού Εισαγγελέα καθίσταται ακόμη πιο καθοριστικός όταν ελλείπει η πολιτική ευθιξία και πολιτικά πρόσωπα παραμένουν στις θέσεις εξουσίας που κατέχουν.

*Δικηγόρος, κοινοβουλευτικός συνεργάτης
Υποψήφιος βουλευτής
Επαρχία Αμμοχώστου
Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών