Νομικά όπλα στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης

Προτού ξεσπάσει η πανδημία του Covid-19, η κυπριακή κοινωνία ταλανιζόταν από το μείζον ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης. Η Κύπρος αποτελεί την πρώτη χώρα, κατά αναλογία, αιτητών πολιτικού ασύλου σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Του Σωτήρη Ιωάννου*

Οι μαζικές αντιδράσεις των πολιτών συνοδεύτηκαν μεν με αντιδράσεις από την Κυβέρνηση, όχι όμως δε με ουσιαστικές κινήσεις που θα σταματήσουν την απειλή που υφίσταται η Κύπρος. Δύο πρόσφατες αποφάσεις του ΕΔΑΔ, που δικαιώνουν την Ισπανία και την Ελλάδα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την Κύπρο για την καταπολέμηση του φαινομένου.

Απόφαση ΕΔΑΔ για την Ισπανία
Η υπόθεση αφορούσε την άμεση επιστροφή στο Μαρόκο δύο υπηκόων Μαλί και Ακτής του Ελεφαντοστού, οι οποίοι επιχείρησαν να εισέλθουν στην ισπανική επικράτεια, με παράνομο τρόπο, αναρριχώμενοι στους φράχτες. Η Ισπανία προχώρησε στην άμεση απέλασή τους, χωρίς να εξετάσει οποιαδήποτε αίτηση, με τους δύο παράνομους μετανάστες να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταγγέλλοντας την χώρα. Το Δικαστήριο όμως δικαίωσε τους Ισπανούς αφού στην πραγματικότητα οι προσφεύγοντες είχαν θέσει τον εαυτό τους σε μία σύννομη κατάσταση, κάνοντας χρήση βίας και προσπαθώντας να εισέλθουν με παράνομο τρόπο από μη επιτρεπόμενη τοποθεσία. Ως εκ τούτου, η απέλασή τους ήταν συνέπεια της δικής τους παράνομης συμπεριφοράς.

Επιβεβλημένη η λήψη έκτακτων μέτρων ώστε να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και η προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ

Απόφαση ΕΔΑΔ για την Ελλάδα
Η δεύτερη υπόθεση αφορά την απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης να αναστείλει την διαδικασία υποβολής αιτήσεων πολιτικού ασύλου για όσους εισέρχονται παράνομα στη χώρα για περίοδο ενός μηνός. Τα άτομα αυτά επιστρέφονται χωρίς καταγραφή των στοιχείων τους στη χώρα καταγωγής ή προέλευσής τους. Στην πραγματικότητα η Ελλάδα έκανε χρήση του άρθρου 78 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου στη παράγραφο 3 γίνεται η εξής αναφορά: «Εφόσον ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν επείγουσα κατάσταση, λόγω αιφνίδιας εισροής υπηκόων τρίτων χωρών, το Συμβούλιο μπορεί να εκδίδει, μετά από πρόταση της Επιτροπής, προσωρινά μέτρα υπέρ του εν λόγω κράτους μέλους ή των εν λόγω κρατών μελών».

Αυτός ο μηχανισμός, σύμφωνα με το Δικαστήριο, συμβάλλει κατά τρόπο αποτελεσματικό και σύμφωνο με την αρχή της αναλογικότητας, στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Ειδικότερα όταν η απειλή προέρχεται από ένα γειτονικό κράτος (το οποίο μάλιστα κατέχει το 37% της Πατρίδας μας), τότε είναι επιβεβλημένη η λήψη έκτακτων μέτρων ώστε να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και η προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι δύο πιο πάνω αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου επιβάλλεται να χρησιμοποιηθούν από την Κυπριακή Δημοκρατία, που βρίσκεται ενώπιον μίας από τις σημαντικότερες κρίσεις της ιστορίας της. Η Τουρκία έχει εργαλειοποιήσει πολιτικά το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης και μεταφέρει μαζικά μεγάλο αριθμό μεταναστών ώστε να ασκήσει διπλωματική πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Κύπρος απαιτείται να λάβει σοβαρά υπόψιν το ζήτημα και να αναλάβει δράση, έστω και αργά. Ο συνεχώς αυξανόμενος ρυθμός με τον οποίο καταφθάνουν στο νησί παράνομοι μετανάστες, θα οδηγήσει στη δημογραφική αλλοίωση του πληθυσμού μας αλλά και σε σωρεία άλλων προβλημάτων στον κοινωνικό ιστό της Πατρίδας μας.

*Δημοτικός Σύμβουλος Λάρνακας, Αναπληρωτής Εκπρόσωπος Τύπου ΕΛΑΜ