ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ 1985
ΔΗΚΟ εναντίον… όλων για την εκλογή Προέδρου της Βουλής
Επί της διαδικασίας εκλογής του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κλήθηκε να αποφανθεί τον Δεκέμβρη του 1985 η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, μετά από αίτηση που καταχώρισε το ΔΗΚΟ για ερμηνεία του άρθρου 72 του Συντάγματος.
Γράφει: Χριστάκης Γιαννακός
Στην γνωμάτευσή του, το Ανώτατο Δικαστήριο σημείωσε ότι σε περίπτωση που κανένας υποψήφιος για το αξίωμα δεν συγκεντρώνει την απαιτούμενη πλειοψηφία (50+1), η Βουλή έχει κυριαρχικό δικαίωμα να ρυθμίζει τα της διαδικασίας της εκλογής. Για την ιστορία, να σημειωθεί ότι Πρόεδρος του Σώματος εξελέγη τότε (30.12.85) ο Βάσος Λυσσαρίδης, συγκεντρώνοντας 22 ψήφους στην τρίτη κατά σειρά ψηφοφορία έναντι 19 του Γλαύκου Κληρίδη, 16 του Γεώργιου Λαδά και 14 του Εζεκία Παπαϊωάννου. Ακολουθούν αυτούσια τα δημοσιεύματα της εποχής.
Επεφυλάχθη η απόφαση του Ανωτάτου
(για τη μέρα που συνέρχεται κι η Βουλή)
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου επεφύλαξε χτες (24.12.85) την απόφαση της στην αίτηση του ΔΗΚΟ και της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας, με την οποία ζητείται άδεια για να αρχίσει δικαστική διαδικασία προς ερμηνεία του άρθρου 72 του Συντάγματος, που αφορά την εκλογή του Προέδρου της Βουλής. Η ημερομηνία της έκδοσης της απόφασης θα οριστεί από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου την ερχόμενη Παρασκευή.
Στο μεταξύ, κατά την χθεσινή μακρά συνεδρία του Ανωτάτου Δικαστηρίου εξετέθηκαν οι απόψεις τόσο του ΔΗΚΟ όσο και των άλλων Κομμάτων της Βουλής επί του θέματος του άρθρου 72 του Συντάγματος. Το ΔΗΚΟ υποστήριξε ότι υπάρχει ασάφεια στο άρθρο αυτό, ενώ τα άλλα Κόμματα υποστήριξαν το αντίθετο:
Αναλυτικά:
• Ο δικηγόρος κ. Πόλυς Πολυβίου, που εμφανίστηκε μαζί με τον συνάδελφο του κ. Χρίστο Τριανταφυλλίδη για το ΔΗΚΟ και για την Κοινοβουλευτική του Ομάδα, ανέφερε ότι υπάρχει ασάφεια στο άρθρο 72 του Συντάγματος γιατί δεν καθορίζει τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Βουλής.
Γι’ αυτό συνέχισε ο δικηγόρος, το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να δώσει άδεια για να αρχίσει ενώπιον του διαδικασία ερμηνείας και διευκρίνισης του άρθρου αυτού.
• Οι δικηγόροι της Βουλής κ.κ. Φοίβος Κληρίδης (ΑΚΕΛ), Ευστάθιος Ευσταθίου (Σ.Κ. ΕΔΕΚ), Αλέκος Μαρκίδης (ΔΗΣΥ) (οι πρώτοι τρεις εμφανίστηκαν τόσο για τη Βουλή όσο και για τα Κόμματα τους), ανέφεραν σε χωριστές αγορεύσεις τους ότι το επίδικο άρθρο είναι σαφές, και κατά την εκτίμησή τους, ο τρόπος εκλογής Προέδρου της Βουλής καθορίζεται από τους ίδιους τους Βουλευτές.
Ήδη, συνέχισαν, έχει αρχίσει στη Βουλή η διαδικασία εκλογής Προέδρου της και στις 28.12.85 θα υπάρξει τελεσίδικη εκλογή Προέδρου. Οι τέσσερις Βουλευτές υποστήριξαν εξάλλου ότι το Ανώτατο Δικαστήριο δεν πρέπει να αναμειχθεί ούτε και έχει δικαιοδοσία στην εκλογή Προέδρου της Βουλής.
Αύριο απόφαση του Ανωτάτου
για την αίτηση του ΔΗΚΟ
Αύριο Δευτέρα, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα αποφασίσει κατά πόσο θα δώσει ή όχι την ερμηνεία, που ζήτησαν με Αναφορά τους οι Βουλευτές του ΔΗΚΟ για το άρθρο 72 του Συντάγματος που αφορά την εκλογή Προέδρου της Βουλής. Αύριο, θα συνέλθει παράλληλα και η Βουλή, με σχέδιο για εκλογή Προέδρου.
Η ακρόαση της Αναφοράς άρχισε και τέλειωσε χτες ενώπιον της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με αγορεύσεις των δικηγόρων τόσο του ΔΗΚΟ όσο και των άλλων κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή.
Στην αγόρευσή του, ο δικηγόρος κ. Πόλυς Πολυβίου, που εκπροσώπησε τους αιτητές μαζί με τον συνάδελφό του κ. Χρίστο Τριανταφυλλίδη, υποστήριξε ότι:
• Η ορθή ερμηνεία των άρθρων 72 και 78 του Συντάγματος είναι ότι ο Πρόεδρος της Βουλής πρέπει να εκλέγεται με απόλυτη πλειοψηφία (50%+1) των παρόντων και ψηφιζόντων Βουλευτών.
• Η Βουλή δεν μπορεί να θεσπίσει οποιουσδήποτε κανονισμούς στο παρόν στάδιο, γιατί ακόμα δεν έχει καταρτιστεί σε Σώμα, αφού δεν έχει ακόμα εκλέξει Πρόεδρο. Οποιοιδήποτε κανονισμοί εκδοθούν από τη Βουλή θα πρέπει να αποφασιστούν από τη Βουλή σαν σύνολο και όχι μόνον από τους Ελληνοκυπρίους Βουλευτές σαν Κοινοτική Ομάδα.
Αγορεύοντας στη συνέχεια, οι δικηγόροι και Βουλευτές του ΑΚΕΛ, του Σ.Κ. ΕΔΕΚ και του ΔΗΣΥ κ.κ. Φοίβος Κληρίδης, Ευστάθιος Ευσταθίου, Αλέκος Μαρκίδης και Μανώλης Χριστοφίδης, υποστήριξαν ότι η Βουλή είναι ήδη νόμιμα συγκροτημένη σε Σώμα, από την ώρα που οι Βουλευτές έδωσαν τη διαβεβαίωση, και συνεπώς δικαιούται να θεσπίζει κανονισμούς.
Οι δικηγόροι υιοθέτησαν στη συνέχεια τις αγορεύσεις που έκαμαν στις 24.12.85 στο Ανώτατο Δικαστήριο ενώ εσυζητείτο εκεί η αίτηση των Βουλευτών του ΔΗΚΟ, με την οποία ζητούσαν άδεια για να καταχωρίσουν Αναφορά σχετικά με τους κανονισμούς για εκλογή Προέδρου της Βουλής.
Στις αγορεύσεις τους αυτές, οι δικηγόροι υποστήριξαν ότι ο τρόπος εκλογής Προέδρου της Βουλής καθορίζεται από τους ίδιους του Βουλευτές και όχι από τα Δικαστήρια. Μαζί με τους δικηγόρους των τριών Κομμάτων εμφανίστηκαν επίσης για το ΑΚΕΛ και ο κ. Μιχαλάκης Παπαπέτρου και για το Σ.Κ. ΕΔΕΚ ο κ. Δημήτρης Ηλιάδης.
Η γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου
Με δικούς της κανονισμούς, η Βουλή δικαιούται να εκλέξει τον Πρόεδρό της σε περίπτωση που κανένας υποψήφιος για το αξίωμα αυτό δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία που απαιτείται βάσει του άρθρου 78.1 του Συντάγματος, δηλαδή απλή πλειοψηφία (50%+1) των παρόντων και ψηφιζόντων Βουλευτών.
Τα παραπάνω αποφάσισε χτες κατά πλειοψηφία η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην αίτηση των Βουλευτών του ΔΗΚΟ, οι οποίοι ζητούσαν ερμηνεία των άρθρων του Συντάγματος που αφορούν την εκλογή Προέδρου της Βουλής. Η απόφαση της πλειοψηφίας της Ολομέλειας ήταν ομόφωνη, ενώ ο δικαστής κ. Γ. Πικής εξέδωσε ξεχωριστή δική του απόφαση.
Στην απόφασή τους, οι δικαστές κ.κ. Μ. Τριανταφυλλίδης, Α. Λοΐζου, Γ. Μαλακτός, Δ. Δημητριάδης, Α. Λώρης, Δ. Στυλιανίδης και Α. Κούρρης, τόνισαν τα ακόλουθα:
α) Η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει κυριαρχικό δικαίωμα να ρυθμίσει τα της διαδικασίας της. Έκφραση του δικαιώματος τούτου είναι το άρθρο 73.1 του Συντάγματος, το οποίο όμως δεν είναι ούτε εξαντλητικό ούτε περιοριστικό του τρόπου ασκήσεως του εν λόγω κυριαρχικού δικαιώματος της Βουλής των Αντιπροσώπων. Ως εκ τούτου, η Βουλή των Αντιπροσώπων δύναται να ρυθμίζει την διαδικασία της όχι μόνο με τον κανονισμό της, αλλά και οποτεδήποτε τούτο χρειάζεται, με ειδικές για τον σκοπό αυτό αποφάσεις της, οι οποίες είναι ισοδύναμες προς κανονισμό της Βουλής των Αντιπροσώπων.
β) Διά τούτο, η Βουλή των Αντιπροσώπων ασκώντας το προαναφερθέν κυριαρχικό δικαίωμά της, και δυνάμει και του Δικαίου της Ανάγκης, δύναται και κατά το στάδιο της εκλογής του Προέδρου της να καθορίζει με απόφασή της ειδική διαδικασία για την εκλογή του Προέδρου της εις περίπτωση κατά την οποία κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία η οποία απαιτείται από τον Άρθρο 78.1 του Συντάγματος, νοουμένου βεβαίως ότι η περί ειδικής διαδικασίας απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων θα ψηφίζεται με την πλειοψηφία η οποία απαιτείται από τον Άρθρο 78.1 του Συντάγματος.
Σημείωση: Τα ως άνω δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις 25, 29 και 31 Δεκεμβρίου, 1985.