Κατά παραγγελία νομοσχέδιο για σφαγή Κοσέρ

Αίτημα που προβάλλεται επιτακτικά και κατ’ επανάληψη από το 2018 πήρε σάρκα και οστά στο κυβερνητικό νομοσχέδιο που οδηγείται άρον άρον και υπό μορφή κατεπείγοντος ενώπιον της Ολομέλειας, η οποία καλείται να επιτρέψει ιδιαίτερες μεθόδους σφαγής ζώων που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους, χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση. «Δεν θα ξεκινήσει αύριο η εφαρμογή», δηλώνει ο αρμόδιος υπουργός, εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων.

Γράφει: Νάταλι Μιχαηλίδου

Προτεινόμενες τροποποιήσεις
Στα πλοκάμια της νόσου covid-19 πιάστηκε την περασμένη βδομάδα ο Περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων Νόμος, όταν το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο το οποίο θα τροποποιεί το άρθρο 15 (2), ώστε να αίρεται η υποχρέωση αναισθητοποίησης των ζώων πριν την έναρξη της αφαίμαξης κατά την εφαρμογή ιδιαίτερων μεθόδων σφαγής λατρευτικού τύπου.

Συγκεκριμένα, προτείνεται όπως η υποχρεωτική σύμφωνα με το άρθρο 15(1) αναισθησία «δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις σφαγής ζώων που υποβάλλονται σε ιδιαίτερες μεθόδους σφαγής, οι οποίες προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Ο λατρευτικός τύπος δεν επιτρέπει την αναισθητοποίηση πριν από την έναρξη της αφαίμαξης.
β) η σφαγή διενεργείται σε εγκεκριμένο ή καταχωρημένο σφαγείο, σύμφωνα με τον περί Υγιεινής Παραγωγής Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης και Διάθεσης τους στην Αγορά καθώς και για άλλα Συναφή Θέματα Νόμο, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται·
γ) όλα τα ζώα ακινητοποιούνται ατομικά, εξαιρουμένων των μηρυκαστικών, τα οποία ακινητοποιούνται μόνο με μηχανικά μέσα.
δ) κατά την ακινητοποίηση των ζώων, εξαιρουμένων των πουλερικών, χρησιμοποιείται διάταξη που εμποδίζει την οριζόντια και κατακόρυφη κίνηση της κεφαλής και που μπορεί να προσαρμόζεται ανάλογα με το μέγεθος του ζώου·
ε) κατά τη διαδικασία σφαγής, με εξαίρεση τα πουλερικά, δεν είναι επιτρεπτή η χρησιμοποίηση συστημάτων ακινητοποίησης με αντιστροφή ή οποιαδήποτε άλλη μη φυσιολογική θέση, εκτός εάν τούτο είναι επιβεβλημένο από τα θρησκευτικά ειωθότα·
στ) αμέσως μετά την πραγματοποίηση της τομής αφαίμαξης, με εξαίρεση τα πουλερικά, εφαρμόζεται στα ζώα αναισθητοποίηση, σύμφωνα με τις καθορισμένες για το είδος και το μέγεθος των ζώων, μεθόδους».

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, ως η αρμόδια αρχή, διενεργούν στα σφαγεία επίσημους ελέγχους για να διασφαλίσουν την από μέρους των υπεύθυνων των επιχειρήσεων τροφίμων εφαρμογή των προνοιών του Κανονισμού 1099/2009 που αφορούν στις απαιτήσεις για την ευημερία των ζώων κατά τη στιγμή της θανάτωσης τους. Σε εθνικό επίπεδο, η ρύθμιση γίνεται από τον Περί της Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων Νόμο 1994-2019. Σύμφωνα με το άρθρο 4.1 του πιο Κανονισμού και το άρθρο 15.1 του Νόμου, η σφαγή ζώων δεν επιτρέπεται να γίνεται, εκτός και αν πριν από την έναρξη της αφαίμαξης τα ζώα αναισθητοποιηθούν επαρκώς με την εφαρμογή μεθόδου αναισθησίας η οποία θα συνάδει με συγκεκριμένες διατάξεις του Κανονισμού και του Νόμου. Εναλλακτικά, η ενωσιακή νομοθεσία παραχωρεί το δικαίωμα στα κράτη μέλη να επιλέξουν, για τα ζώα που υποβάλλονται σε ιδιαίτερες μεθόδους σφαγής λόγω λατρευτικών τύπων, τη μη εφαρμογή μέρους των διατάξεων αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι η σφαγή θα διενεργείται σε εγκεκριμένο και αδειοδοτημένο σφαγείο.

Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η προσωρινή εφαρμογή ιδιαίτερων μεθόδων σφαγής ζώων που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους ώστε «να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές συνέπειες που δημιουργεί η πανδημία του κορωνοϊού».

Σκοπός του νομοσχεδίου, βάσει της αιτιολογικής έκθεσης του Γενικού Εισαγγελέα, είναι η προσωρινή εφαρμογή ιδιαίτερων μεθόδων σφαγής ζώων που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους (π.χ. Κοσέρ και Χαλάλ), σύμφωνα με τις δυνατότητες που παρέχει στα κράτη μέλη ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1099/2009, «έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές συνέπειες που δημιουργεί το πρόβλημα περίσσειας ζώων που παρουσιάζεται σήμερα στις κτηνοτροφικές μονάδες, ένεκα της μειωμένης ζήτησης που προκύπτει από την εφαρμογή των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού».

Έκτακτο μέτρο, με ημερομηνία λήξης
«Αυτή η περίοδος είναι η πιο κρίσιμη για τους κτηνοτρόφους. Είναι η περίοδος για την οποία κάθε χρόνο ετοιμάζονται για να κάνουν τις πωλήσεις τους, για να πάρουν κάποια εισοδήματα και να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους. Από τους ίδιους κρίνεται ως θέμα επιβίωσης, ως ζήτημα ζωής και θανάτου. Αυτή είναι η ομόφωνη προσέγγιση των αγροτικών οργανώσεων, αλλά και των εκπροσώπων των κτηνοτρόφων, που ανησυχούν για την περίσσεια ζώων τα οποία δεν αναμένεται να σφαγούν. Περίσσεια ζώων σημαίνει χαμηλή τιμή», δηλώνει στο dejure ο υπουργός Γεωργίας, Κώστας Καδής.

Αναφέροντας ότι με βάση στοιχεία που τέθηκαν ενώπιόν του οι πρόσφατες αγορές από τους ζωεμπόρους κυμάνθηκαν από €2.20 -2.30, ο υπουργός σημείωσε ότι «αυτό δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα, όχι μόνο διότι μειώνονται τα εισοδήματα τώρα, αλλά και γιατί η αναμενόμενη μειωμένη κατανάλωση το επόμενο διάστημα σημαίνει αυτόματα μεγάλες υποχρεώσεις  στη συνέχεια για να καλύψουν τη συντήρηση των ζώων που θα μείνουν ως περίσσεια». Εδώ στηρίζεται το κατεπείγον, γιατί είναι τώρα που θα πρέπει να ανέβουν οι τιμές αν θα ανέβουν και να υπάρξει αυξημένη κατανάλωση αν θα υπάρξει, προσθέτει ο κ. Καδής.

«Είμαι αντίθετος με την μονιμότητα της τροποποίησης. Είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο και δεν θα θέλαμε σε καμία περίπτωση να δούμε οποιαδήποτε διαφοροποίηση στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε», αναφέρει στο dejure ο υπουργός Γεωργίας

Ερωτηθείς κατά πόσον η τροποποίηση επί του Περί Προστασίας και Ευημερίας Ζώων Νόμος, δύναται να ανακουφίσει άμεσα τις συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες, ο υπουργός αναφέρει τα εξής: «Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτή η μέθοδος θα ξεκινήσει αύριο. Ωστόσο, αυτό που αναμένεται είναι ότι εάν περάσει η νομοθεσία, αμέσως θα γίνουν παραγγελίες, θα δοθούν προκαταβολές, θα αυξηθεί ο ανταγωνισμός και αυτό αν γίνει ενόψει αυτής της περιόδου που ανεμένεται μια σχετικά αυξημένη κατανάλωση, αυτό θα τους βοηθήσει πάρα πολύ σε αυτήν την πολύ δύσκολη περίοδο που διανύουμε. Αυτό είναι το σκεπτικό».

Σχολιάζοντας πληροφορίες που κάνουν λόγο για πιέσεις ώστε η τροποποίηση να μην έχει καταληκτικό όριο την 31^η Δεκεμβρίου 2020, ο κ. Καδής διατυπώνει έντονη διαφωνία με ένα τέτοιο ενδεχόμενο, υπογραμμίζοντας ότι η πρόθεση αφορά αυστηρά σε έκτακτη διαφοροποίηση της εθνικής νομοθεσίας. «Είμαι αντίθετος με την μονιμότητα της τροποποίησης. Είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο και δεν θα θέλαμε σε καμία περίπτωση να δούμε είτε οποιαδήποτε διαφοροποίηση στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε είτε κατάργηση της ημερομηνίας που προτείνει το Κράτος. Στην εισηγητική έκθεση γίνεται ξεκάθαρα λόγος για έκτακτο μέτρο, προσωρινό, με ημερομηνία λήξης και η θέση μου στη Βουλή ήταν έντονη ότι αυτή είναι η πρόθεση της κυβέρνησης και δεν θα υιοθετήσουμε μόνιμα αυτές τις διαδικασίες».

Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση αρμόδιες πηγές, η κυβέρνηση προώθησε το εν λόγω νομοσχέδιο παρά τις σοβαρές επιφυλάξεις που διατηρούσε, ώστε να διασφαλίσει ότι θα υπήρχε αφενός «ημερομηνία λήξης» αντικατοπτρίζοντας την έκτακτη ανάγκη και την προσωρινότητα και, αφετέρου, θα προσέγγιζε το δυνατόν περισσότερο ζητήματα που αφορούν στην ευημερία των ζώων, όπως η πρόνοια άμεσης αναισθητοποίησης του ζώου μετά την τομή. «Δεν θέλαμε να τεθεί ενώπιον της Βουλής ένα σχέδιο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των εισηγητών, χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Τέλος, ερωτηθείς κατά πόσο οι εξαγωγές στη Μέση Ανατολή αποτελούν μονόδρομο για στήριξη των κτηνοτρόφων, ο κ. Καδής απάντησε ότι το υπουργείο επεξεργάζεται και άλλους τρόπους στήριξης. «Δεν θεωρώ ότι είναι η μόνη λύση. Είναι όμως ένα μέτρο. Αυτή τη στιγμή επεργαζόμαστε παράλληλα μέτρα στήριξης γενικότερα του αγροτικού τομέα, μέσα από τα οποία μπορούν να επωφεληθούν και οι κτηνοτρόφοι. Δεν μπορεί όμως να περιορίζονται αυτά τα μέτρα. Το συγκεκριμένο είναι πολύ στοχευμένο και βοηθά άμεσα. Αν ψηφιστεί από την Ολομέλεια, φαίνεται ότι θα υπάρξουν άμεσα παραγγελίες, οι οποίες θα ανεβάσουν τη ζήτηση, άρα και τις τιμές και θα ανακουφίσουν αυτήν την κατηγορία των πολιτών».

«Πασχαλινή κομπίνα» για χάριν τιμής
Κάθετη διαφωνία με την προτεινόμενη τροποποίηση εξέφρασε άμεσα το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, αναφέροντας σε σχετική ανακοίνωση ότι πρόκειται για «φρικτή μέθοδο σφαγής ζώων» και ενδεχόμενη «εξαιρετικά επώδυνη και βασανιστική θανάτωση». Ανάλογη είναι και η θέση των παγκόσμιων φιλοζωικών οργανώσεων, σύμφωνα με τον πρόεδρο των Οικολόγων, Γιώργο Περδίκη.

«Δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι στο όνομα της αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της κρίσης θα υιοθετήσουμε μία ρύθμιση η οποία είναι κτηνώδης και επώδυνη για τα ζώα», δηλώνει, ενώ κάνει λόγο για συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα. «Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι πρόκειται ουσιαστικά για την ικανοποίηση των συμφερόντων μιας μικρής ομάδας ζωεμπόρων, οι οποίοι, μέσω της επείγουσας προώθησης του θέματος, επιχειρούν να επηρεάσουν την τιμή του κρέατος στην εσωτερική αγορά», υποστηρίζει ο κ. Περδίκης και σημειώνει ότι «ο λόγος που παρατηρήθηκε μια συγκράτηση της τιμής στην κυπριακή αγορά, είναι αυτές οι φήμες που κυκλοφόρησαν μέσα από τα ΜΜΕ ότι χιλιάδες αμνοερίφια τάχατες θα πάνε για εξαγωγές και θα υπάρχει κατά κάποιο τρόπο έλλειψη κρέατος στην Κύπρο».

«Η κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει στοιχεία και δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής κάποια σοβαρή έρευνα», τονίζει ο πρόεδρος των Οικολόγων Γιώργος Περδίκης

Χαρακτηρίζοντας ως «πασχαλινή κομπίνα», την κατεπείγουσα μορφή του νομοσχεδίου και την προβολή στα μέσα ενημέρωσης, συμπεραίνει ότι «ουσιαστικά έχουν εξυπηρετηθεί τα συμφέροντα του κυκλώματος της εμπορίας του κρέατος και όχι των ποιμνιοτρόφων» και ότι «οι μόνοι που βγαίνουν σίγουρα κερδισμένοι από αυτήν την υπόθεση είναι οι ζωέμποροι». Εξηγεί ότι «για μια σημαντική περίοδο όπως αυτή του Πάσχα, θα κρατηθεί ψηλά η τιμή του κρέατος, η οποία όπως πληροφορούμαι είναι η ίδια με πέρσι. Έκαναν τη δουλειά τους», αναφέρει ο κ. Περδίκης, προσθέτοντας ότι «η κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει στοιχεία και δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής κάποια σοβαρή έρευνα».

Προς επίρρωση τούτου, από κυβερνητικής πλευράς υπάρχει παραδοχή ότι παρότι τους παρουσιάστηκαν αποδεικτικά στοιχεία για πώληση του κρέατος προς €2,20- €2,30, δεν είναι σε θέση στο παρόν στάδιο να γνωρίζουν ποιος είναι ο πραγματικός μέσος όρος της τιμής πώλησης των κρεάτων ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Να σημειωθεί επίσης ότι μέχρι στιγμής κανένα από τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα δεν έχει τοποθετηθεί επισήμως για το νομοσχέδιο, ενώ δεν έχει συνταχθεί σχετική έκθεση από την αρμόδια επιτροπή Γεωργίας. Ως εκ τούτου οι θέσεις των υπολοίπων αναμένεται να διαφανούν στην Ολομέλεια της Τετάρτης.

Απαίτηση για εναλλακτικές 

και δημόσια διαβούλευση
Απορρίπτοντας το επιχείρημα της περίσσειας ζώων που επικαλείται η κυβέρνηση, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κρεοπωλών, Κώστας Λειβαδιώτης, επισημαίνει ότι «εισάγουμε παγκυπρίως 100 χιλιάδες αμνοερίφια από Ελλάδα. Έχουμε μόνο 170 χιλιάδες παραγωγή και δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να εξάξουμε», αναφέρει. Ξεκαθαρίζει ότι ως Σύνδεσμος δεν συμφωνούν πως υπάρχει πλεόνασμα και προσθέτει ότι«αυτήν τη βδομάδα στα κυπριακά σφαγεία  σφάζονται 30 χιλιάδες αμνοερίφια αντί 3 χιλιάδες που σφάζουν κατά μέσο όρο, τώρα σφάζουν 30 χιλιάδες αμνοερίφια». Το σοβαρό ερώτημα  που πρέπει να απαντηθεί κατά τον κ. Λειβαδιώτη είναι «κατά πόσον τα σφαγεία μας είναι έτοιμα να εφαρμόσουν αυτές τις μεθόδους», εξηγώντας ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι κοινές εγκαταστάσεις για σφαγή Κοσέρ και Χαλάλ. Ζητώντας να αξιολογηθούν όλες οι παράμετροι του ζητήματος, αλλά και να ληφθούν υπόψη οι υποδομές και η χωρητικότητα των κυπριακών σφαγείων, ο κ. Λειβαδιώτης επισημαίνει την αναγκαιότητα δημόσιας διαβούλευσης για το ζήτημα και υποστηρίζει ότι «μπορούμε να βρούμε λύσεις χωρίς να επηρεάζουμε το όλο παζλ της αγοράς και χωρίς να προβαίνουμε σε παρορμητικές κινήσεις που μπορεί να δημιουργήσουν άλλα προβλήματα». Εκτιμώντας ότι η κατεπείγουσα προώθηση του νομοσχεδίου έγινε λόγω «μεγάλου φόβου», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όσον αφορά στον ντόπιο πληθυσμό, τους Χριστιανούς και κατά πόσον δέχονται να γίνεται αυτού του είδους σφαγή στο ίδιο σφαγείο όπου θα εφαρμόζεται το Κοσέρ και το Χαλάλ. «Λέγεται ότι θα γίνεται η σφαγή ετεροχρονισμένα, τα σαββατοκύριακα, μετά από απολυμάνσεις. Υπάρχει αυτή η δυνατότητα; Υπάρχει η χωρητικότητα; Μήπως πρέπει να δημιουργηθούν άλλα, μικρότερα σφαγεία με ξεχωριστές γραμμές; Είναι πολλά τα ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν. Να σεβαστούμε και τον Κύπριο καταναλωτή για να μην έχουμε αντίθετα αποτελέσματα. Γιατί πέραν της ευημερίας των ζώων, πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι πεποιθήσεις του λαού. Δεν ζητήθηκε η άποψή μας, παρά την εμπειρία που έχουμε», αναφέρει καταληκτικά.

Επιστολή διαμαρτυρίας απέστειλε και η διεθνής μη-κυβερνητική οργάνωση για την προστασία των παραγωγικών ζώων, Compassion in World Farming EU, υπομνύοντας ότι η σφαγή χωρίς αναισθητοποίηση αποτελεί οπισθοδρόμηση για την προστασία των ζώων στην Κύπρο

Υπενθυμίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποφασίσει να επιτρέψει στα κράτη μέλη να προχωρήσουν σε απευθείας στήριξη επαγγελματικών ομάδων για αντιμετώπιση το κράτος και ότι το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε ήδη μια πολύ σημαντική βοήθεια για τους αλιείς και τους ιχθυοπαραγωγούς, ο κ. Περδίκης αναφέρει ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να εξαγγείλει παρόμοια προγράμματα στήριξης για τους ποιμνιοτρόφους, με επιδότηση της τιμής του κρέατος. «Από αυτήν την εξίσωση, δηλαδή από την ιδέα της απευθείας επιδότησης των ποιμνιοτρόφων, μένουν έξω οι ζωέμποροι» δηλώνει και σημειώνει ότι μέσω της νομοθεσίας που προωθεί η κυβέρνηση «ουσιαστικά επιδοτεί τους ζωέμπορους». Τρόπους στήριξης των κτηνοτρόφων πρότεινε στον υπουργό Γεωργίας και ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς με επιστολή που προηγήθηκε της κατάθεσης του νομοσχεδίου. Συγκεκριμένα ο κ. Μυλωνάς εισηγήθηκε «την άμεση αγορά προϊόντων από τους εγχώριους κτηνοτρόφους διοχέτευση γεωργικών και αγροτικών προϊόντων  για τις ανάγκες της Εθνικής Φρουράς».

Σε πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και το οποίο προέκυψε από την τεράστια ροή μεταναστών, οι οποίοι απαιτούν να έχουν δικό τους κρέας είτε με το Κοσέρ είτε με το Χαλάλ, ο πρόεδρος του Κτηνιατρικού Συμβουλίου, δρ Ανδρέας Αρτεμίου, εξηγεί ότι οι δύο μέθοδοι σφαγής είναι σχεδόν ταυτόσημες. Εκφράζοντας προσωπικές απόψεις, ο δρ Αρτεμίου αναφέρει ότι «είναι μια μέθοδος σφαγής χωρίς αναισθητοποίηση κατά την οποία το ζώο βιώνει πιο βάρβαρα τη σφαγή του και, σίγουρα, το να ικανοποιήσουμε κάποιους δεν πρέπει να υπερισχύσει της ευημερίας και προστασίας των ζώων».

Θύελλα αντιδράσεων από φιλόζωους
Ξεκάθαρα ενάντια στην «οποιαδήποτε απόφαση της κυβέρνησης η οποία με πρόσχημα και δικαιολογία την κατάσταση που δημιουργήθηκε με τον κορωνοϊό θέλουν να ικανοποιήσουν τα αιτήματα των αιγοπροβατοτρόφων για να σφαγιάσουν αμνοερίφια χωρίς την διαδικασία της προαναισθησίας όπως αυτή επιβάλλεται σύμφωνα με την νομοθεσία  περί ευημερίας και προστασίας των ζώων 46(Ι)1994 άρθρο 15», τάχθηκε με γραπτή ανακοίνωση το Κόμμα για τα Ζώα, ζητώντας να προηγηθεί δημόσια διαβούλευση και αφήνοντας σαφείς αιχμές για «άλλα συμφέροντα».

Επικαλούμενο το ενωσιακό Δίκαιο και τον κανονισμό 1099/2009, το Κόμμα για τα Ζώα υποστηρίζει ότι η δυνατότητα εξαίρεσης που παρέχεται σε συνάφεια με θρησκευτικές ελευθερίες, χρησιμοποιείται στην Κύπρο «για άλλο σκοπό, δηλαδή την εμπορεία και εξαγωγή του κρέατος στο γειτονικό Ισραήλ». Ζητώντας από τους βουλευτές να καταψηφίσουν την τροποποίηση, αναφέρει καταληκτικά ότι υπάρχουν άλλες λύσεις από αυτήν που προτείνει η κυβέρνηση.

«Το θέμα αυτό υποβόσκει εδώ και χρόνια και πίσω από την ιστορία βρίσκονται συγκεκριμένες επιχειρήσεις και συγκεκριμένα συμφέροντα», σημειώνει ο εκπρόσωπος Τύπου της οργάνωσης “Φωνή για τα ζώα”, Ντίνος Αγιομαμίτης

Ανάλογη ήταν και η αντίδραση της οργάνωσης «Φωνή για τα ζώα», η οποία απηύθυνε σχετική επιστολή τόσο στον Υπουργό Γεωργίας όσο και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, υποστηρίζοντας ότι «κάποιοι θέλουν να εκμεταλλευτούν την κρίση εξαιτίας του κορωνοϊού για να εξασφαλίσουν εξαγωγές στο Ισραήλ» και σημειώνοντας ότι «το θέμα αυτό υποβόσκει εδώ και χρόνια και πίσω από την ιστορία βρίσκονται συγκεκριμένες επιχειρήσεις και συγκεκριμένα συμφέροντα». Η οργάνωση, στην επιστολή της, εκφράζει μεταξύ άλλων την ανησυχία πως ότι μέχρι σήμερα οικοδομήθηκε «γκρεμίστηκε και ρίχνει στο κενό το πολλάκις εξαγγελθέν ενδιαφέρον της κυβέρνησης σας σε θέματα ευημερίας και προστασίας των ζώων».

Επιστολή διαμαρτυρίας απέστειλε στην κυβέρνηση και τους πολιτικούς αρχηγούς και η διεθνής μη-κυβερνητική οργάνωσης για την προστασία των παραγωγικών ζώων, Compassion in World Farming EU, υπομνύοντας ότι η σφαγή χωρίς αναισθητοποίηση αποτελεί οπισθοδρόμηση για την προστασία των ζώων στην Κύπρο. Μεταξύ άλλων, η οργάνωση αναφέρει ότι «Σεβόμαστε το δικαίωμα όλων των ανθρώπων στη θρησκευτική ελευθερία, είναι αδιανόητο όμως να επιτρέπουμε να επεκταθεί αυτό το δικαίωμα σε πρακτικές που προκαλούν πόνο και βασανισμό στα ζώα. Καταδικάζουμε οποιαδήποτε προσπάθεια καταστρατήγησης της νομοθεσίας της ΕΕ για ευτελείς λόγους οικονομικών συμφερόντων».

Προκαταρκτικά «ντιλ» με Ισραήλ
Παρά τις αντιδράσεις και το γεγονός ότι εκκρεμεί η νομιμοποίηση των μεθόδων σφαγής Κοσέρ και Χαλάλ, οι ενδιαφερόμενοι φαίνεται να έχουν ήδη προχωρήσει σε προκαταρκτικές συμφωνίες και να προωθούν τα επιχειρηματικά τους σχέδια, θεωρώντας δεδομένη την ψήφιση της τροποποίησης. Επικαλούμενος αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Γενικός Γραμματέας της ΕΚΑ Πανίκος Χάμπας αναφέρθηκε σε «τελεσίδικα πράγματα» (δηλώσεις στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση, 8 Απριλίου).

«Η τιμή που δίνουν οι δικοί μας έμποροι είναι 2.20 – 2.30, ενώ η προκαταρκτική συμφωνία που ήρθαμε εμείς είναι πέραν των 3 ευρώ», είπε ο κ. Χάμπας, προσθέτοντας ότι «η ΕΕ έχει κανονισμό που δίνει το δικάιωμα εφαρμογής της μεθόδου Κοσέρ και με αυτό το δικαίωμα θα μπορούμε να εξάξουμε κρέας και όπου υπάρχει εβραικός πληθυσμος στην ΕΕ». Θέση των αγροτικών οργανώσεων αποτελεί ότι υπάρχει αύξηση του ζωικού πληθυσμού στην αγελαδοτροφία και την αιγοπροβατοτροφία, μέσα από την εφαρμογή μέτρων για παρασκευή του χαλουμιού, με αποτέλεσμα πολλές μονάδες να αντιμετωπίζουν ζήτημα βιωσιμότητας μέσα από την κρίση του κορωνοϊού.

«Κατεπείγον» από το 2018
Στις 4 Ιουνίου 2018 τέθηκε για πρώτη φορά επισήμως αίτημα από την Αρχιραβινεία προς την Κυπριακή Δημοκρατία, ώστε να επιτραπεί η μέθοδος Κοσέρ. Από τότε, έχει τεθεί τουλάχιστον σε άλλες πέντε ημερομηνίες και άλλες τόσες τέθηκε το ζήτημα του Χαλάλ. Βάση του αιτήματος αποτελούν η Σύμβαση της Ρώμης, η σύμβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κυρίως το δικαίωμα στην απρόσκοπτη άσκηση των θρησκευτικών ελευθεριών Εβραίων και Μουσουλμάνων αντίστοιχα, ενώ υποστηρίζεται ότι η εν λόγω μέθοδος σφαγής είναι λιγότερο επαχθής για τα ζώα. Παρά ταύτα, η κυβέρνηση απέρριπτε μέχρι πρόσφατα το αίτημα, που προωθήθηκε εν μέσω πανδημίας ως «μοναδική διέξοδος» για οικονομική στήριξη των κτηνοτρόφων και ποιμνιοτρόφων.

Αρμόδιες πηγές, πάντως, σημειώνουν ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα άμεσης εφαρμογής και εξηγούν ότι, σε περίπτωση ψήφισης, τα επόμενα βήματα θα εξαρτηθούν πλήρως από την εξέλιξη της πανδημίας και τον χρόνο άρσης των περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί, καθότι χρειάζεται να γίνει εισαγωγή του αναγκαίου εξοπλισμού και να επιθεωρηθούν οι διαδικασίες από τους Ισραηλινούς, ενώ ενδέχεται να χρειαστεί και έγκριση από ιμάμηδες προς κατανάλωση συγκεκριμένων τεμαχίων των σφαγίων από μουσουλμάνους.

Κτηνιατρικές απαιτήσεις
και εγκρίσεις από την Αρχιραβινεία
Κληθείς να επεξηγήσει τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί σε περίπτωση υιοθέτησης του νομοσχεδίου από την Ολομέλεια, ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, δρ Χριστόδουλος Πίπης, αναφέρει ότι αφού ψηφισθεί η τροποποίηση και δημοσιευτεί o τροποποιητικός νόμος στην Επίσημη Εφημερίδα, θα καθοριστούν κανονισμοί με τους οποίους «θα διασφαλίζεται, από κτηνιατρικής και θρησκευτικής άποψης, η ορθή διενέργεια της συγκεκριμένης διαδικασίας», ήτοι πως τα συγκεκριμένα ζώα θα θανατώνονται συμφώνως όσων καθορίζει η εβραϊκή και μουσουλμανική θρησκεία για το Κοσέρ και Χαλάλ, αντίστοιχα, και επιπρόσθετα πως, το προερχόμενο από αυτές τις διαδικασίες κρέας είναι, από κτηνιατρικής άποψης, κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση. «Όλα δε αυτά θα τεκμηριώνονται και θα στοιχειοθετούνται από την Υπηρεσία μας μέσω των επίσημων ελέγχων που θα διενεργούνται στα σφαγεία» επισημαίνει και υπογραμμίζει ότι «η εφαρμογή της θρησκευτικής διαδικασίας σφαγής των ζώων είναι ανεξάρτητη της εκπλήρωσης των κτηνιατρικών υγειονομικών απαιτήσεων, οι οποίες στοχεύουν στο να διασφαλίζουν πως, κάθε τεμάχιο κρέατος που θα καταλήξει στο πιάτο του καταναλωτή (στη συγκεκριμένη περίπτωση των καταναλωτών Κοσέρ και Χαλάλ), πέραν του ότι προήλθε από ζώο που θανατώθηκε συμφώνως αυτής της διαδικασίας, είναι ποιοτικά κατάλληλο και υγειονομικά ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση».

Εάν το νομοσχέδιο ψηφιστεί, «η εφαρμογή της θρησκευτικής διαδικασίας σφαγής των ζώων είναι ανεξάρτητη της εκπλήρωσης των κτηνιατρικών υγειονομικών απαιτήσεων», δηλώνει ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, δρ Χριστόδουλος Πίπης

Ως Υπηρεσία, ξεκαθαρίζει ο δρ Πίπης, «μετά την ψήφιση της τροποποίησης, θα θεσπίσουμε συγκεκριμένη διαδικασία με την οποία θα διενεργούνται αποτελεσματικοί έλεγχοι στον τομέα αυτό, δηλαδή αυτού της εκπλήρωσης των προνοιών του Κοσέρ/Χαλάλ και της εκπλήρωσης των Κτηνιατρικών απαιτήσεων», ενώ ξεκαθαρίζει ότι «η εφαρμογή του ενός μέρους δεν απαλλάσσει την απαίτηση εκπλήρωσης και του άλλου μέρους, ούτε και θεωρείται ως αυτόματη εκπλήρωση του άλλου».

Συν τω χρόνω, όπως αναφέρει, θα θεσπιστεί η πέραν του σφαγείου διαδικασία ιχνηλάτησης αυτού του κρέατος, με την οποία θα καταδεικνύεται κατά περίπτωση  το σφαγείο στο οποίο σφάγηκε το ζώο, η χώρα καταγωγής του ζώου, η ένδειξη Κοσέρ ή Χαλάλ, με την οποία θα πρέπει να είναι επισημασμένα τα συγκεκριμένα τεμάχια και θα εξασφαλιστεί αντίστοιχα από τις αρχές των δύο θρησκειών στην Κύπρο, τους ραβίνους και τους ιμάμηδες, το εργαστήριο κοπής, στο οποίο τεμαχίστηκε το σφάγιο, η ημερομηνία Σφαγής, η ημερομηνία ανάλωσης, και ο αριθμός Ενωτίου στην περίπτωση των βοοειδών.

«Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει από τη μια, ξεκάθαρη ενημέρωση του καταναλωτή πως πρόκειται για κρέας ζώων τα οποία έχουν υποβληθεί σε σφαγή, η οποία συνάδει με την εκπλήρωση λατρευτικών απαιτήσεων των συγκεκριμένων θρησκειών και από την άλλη διασφάλιση εκπλήρωσης των προνοιών της κτηνιατρικής νομοθεσίας, όσον αφορά το υγειονομικά ασφαλές και ποιοτικά κατάλληλο του κρέατος» συμπληρώνει. Άρα, στα συγκεκριμένα είδη κρέατος θα υπάρχουν, τουλάχιστον, η σφραγίδα σήμανσης για Κοσέρ ή Χαλάλ και η σφραγίδα εκπλήρωσης των Κτηνιατρικών Υγειονομικών απαιτήσεων, ενώ «τα σφάγια θα φέρουν δύο σφραγίδες σε κάθε ημιμόριο».

Επιπλέον, ο δρ Πίπης εξηγεί ότι «τα αδειοδοτημένα κυπριακά σφαγεία, στα οποία θα διενεργείται αυτού του τύπου η σφαγή, πρέπει, όσον αφορά το θρησκευτικό μέρος της διαδικασίας, να τύχουν εξουσιοδότησης από την Αρχιραβινεία της Κύπρου και να γνωστοποιήσουν στην Υπηρεσία τον χρόνο κατά τον οποίο θα γίνεται σφαγή λατρευτικού τύπου προκειμένου να πραγματοποιείται και ο σχετικός έλεγχος». Καταλήγοντας διευκρινίζει ότι, προκειμένου να γίνει εξαγωγή αυτού του τύπου κρέατος στο Ισραήλ πρέπει προηγουμένως, τα σφαγεία μας να έχουν εγκριθεί αντίστοιχα από την Αρχιραβινεία του Ισραήλ και τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες του Ισραήλ, κάτι το οποίο επί του παρόντος δεν ισχύει.